Mπορούμε ; Όχι, τώρα δεν μπορούμε, αύριο ίσως

«Να έπαιρνε πότε πότε η συνεδρίαση του Κοινοβουλίου τις προεκτάσεις που παίρνει ένα δάκρυ όταν διαθλά τις αθλιότητες όλες κι απομένει να λάμπει σαν μονόπετρο» Ο. Ελύτης

Μπορεί να υπάρξει η πολιτική γονιμότητα της οργής; Μπορεί η Ελλάδα να αλλάξει Πεπρωμένο; Υπάρχει σήμερα το πολιτικό υποκείμενο για μια Νέα Ελλάδα?

Είναι κάποια από τα ερωτήματα που θέτει η ίδια η κρίση και ο κάθε πολίτης οφείλει να απαντήσει εάν θέλει να γυρίσουμε μια νέα σελίδα για το μέλλον της πατρίδας μας και την ευημερία των παιδιών του. Μπορεί η οικονομική , κοινωνική και πολιτισμική κρίση που διέρχεται η κοινωνία μας , ως συσσώρευση πολιτικών και αξιακών εκκρεμοτήτων ολόκληρης της νεοελληνικής ιστορίας , να αποτελέσει μια καινούργια ευκαιρία για Αναγέννηση και Ελπίδα?

Μέσα στην συγκυρία της εποχής διαμορφώνονται τα νέα δίπολα αλλά αμφισβητείται και ο σκληρός πυρήνας του αστικού κοινοβουλευτισμού και της κοινωνικής ειρήνης. Η διασάλευση των αυτονόητων της μεταπολίτευσης όπως το κράτος δικαίου , η ευρωπαϊκή κατεύθυνση της χώρας και η αστική δημοκρατία δεν γεννιέται μόνο μέσα από τις αξιολογικές κρίσεις των κομμάτων εξουσίας αλλά κυρίως μέσα από την αμφισβήτηση της ηθικής και της αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος ευρύτερα. Σε αυτό ακριβώς το υπόβαθρο γεννιούνται ακραία πολιτικά υποκείμενα επενδύοντας το μανδύα του ηθικισμού, της φιλοπατρίας και ενός μεσσιανισμού για την σωτηρία της χώρας. Οι μυθοπλασίες τους απέχουν πολύ από τον ρεαλισμό και την πρακτική διαχείριση κρίσιμων θεμάτων όπως οι δανειακές συμβάσεις , το μνημόνιο κτλ. Πάνω εκεί χτίζεται η συλλογική φαντασίωση των «ιδανικών» χωρίς όμως τις επιχειρησιακές συνθήκες εφαρμογής τους. Η εξορία από την πραγματικότητα είναι πολύ γλυκιά για την φιλαυτία των αγανακτισμένων και για την ρητορεία των κομμάτων της καταγγελίας και του μίσους. Δεν αρκεί όμως για να προσφέρει ένα ξέφωτο στην Ελλάδα και τους Έλληνες. Τα κόμματα της εθνικής ευθύνης δεν έχουν χρόνο για χάσιμο, κάποτε θα απολογηθούν στην ιστορία για τις επιλογές και τις πράξεις τους και όχι μόνο στους αγανακτισμένους προνομιούχους του πελατειακού συστήματος που δυστυχώς οι ίδιοι εξέθρεψαν μέσα στην πάχνη του δικομματισμού. Άραγε πόσο ακόμα η Ελλάδα της νομιμότητας θα πληρώνει την ψωροκώσταινα της ανομίας και της παραοικονομίας?

Η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος και η ηθική διακυβέρνηση είναι η βασική προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της χώρας. Δίχως αυτή ανοίγουν ατραποί που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που μπορούν να οδηγήσουν , απειλώντας την ικανότητα της οικονομίας, την ομαλότητα της χώρας και εν τέλει την ήδη χειμάζουσα μεσαία τάξη.

Μεταρρύθμιση VS Αντιμεταρρύθμιση

Η κρίση αλλάζει τα δεδομένα , αποκαλύπτοντας διαρκώς ένα καινούργιο πολιτικό τοπίο. Όσοι το αντιληφθούν γρήγορα μπορούν και να το διαχειρισθούν , αλλά όσοι δεν μπορέσουν να το κάνουν αναμασώντας στερεότυπα άλλων εποχών είναι καταδικασμένοι να απαξιωθούν πολιτικά και να αποτύχουν συρρικνώμενοι εκλογικά σε έναν κομματικό ναρκισσισμό. Ο αυτισμός των πολιτικών κομμάτων εξουσίας είναι πια εκκωφαντικός, σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος ακόμα τους ενδιαφέρει ο εσωτερικός έλεγχος, τα σύμβολα και όχι οι πράξεις , ενώ η αυτοκριτική πάντα καλύπτεται πίσω από την ισχύ ως καταδικαστέο αυτομαστίγωμα. Μπορεί να προέλθει ένα Μεταρρυθμιστικό Μέτωπο στην Ελλάδα σήμερα? Ναι, μπορεί υπο προϋποθέσεις. Με συλλογική αυτογνωσία και διαδραση των πολιτών με τα πολιτικά υποκείμενα, με αντιστοίχηση των κοινωνικών συμφερόντων με τις πολιτικές ιδέες, με έναν ανοιχτό διάλογο ευθύνης και προοπτικής. Τα άκρα του πολιτικού κύκλου ενώνονται και ισχυροποιούνται ως μια οριζόντια δομή νοοτροπίας και απολυτότητας. Οι δυνάμεις της Μεταρρύθμισης τι κάνουν? Διασπασμένες συνεχίζουν να παίζουν το γνωστό θεατρικό της μεταπολίτευσης. Αρκετά.

Είναι σαφές πια πως η χώρα έχει ανάγκη από έναν αστικό πατριωτισμό που θα συνοδεύεται από έναν προοδευτικό εκσυγχρονισμό στις πολιτικές των διαρθρωτικών αλλαγών , της επανίδρυσης του κράτους, και της οικοδόμησης ενός αποτελεσματικού κράτους δικαίου. Ποιες είναι οι δυνάμεις που μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα; Είναι οι εκσυγχρονιστικές δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, είναι οι φιλελεύθερες δυνάμεις της συντήρησης και η ανανεωτική αριστερά. Μπορούν να υπερασπισθούν την χώρα , την μεσαία τάξη και την προοπτική του μέλλοντος, αρκεί να γεφυρώσουν τις διαφορές τους σε μια σύνθεση ποιοτικά καλύτερη .Μια ιδέα αποκτά υλική δύναμη όταν έχει φθάσει πια η ώρα της. Οι λύσεις βρίσκονται μέσα στην Ελλάδα και όχι έξω από αυτήν. Δημιουργώντας μια πολιτική κοινωνία με θεσμική δημοκρατία , ευρωπαϊκή κατεύθυνση, διαφάνεια και δημιουργική οικονομία μπορεί η Ελλάδα να αλλάξει Πεπρωμένο. Χρειάζεται να δημιουργήσουμε ένα τόξο εθνικής ευθύνης και μεταρρυθμίσεων, ένα κίνημα προοδευτικού εκσυγχρονισμού της χώρας. Μπορούμε; Όχι τώρα δεν μπορούμε, αύριο ίσως. Ελλάδα Restart.

Η Αειφορική προοπτική του Αμβρακικού κόλπου

Ο μαζικός θάνατος 1000 τόνων ψαριών τον Φεβρουάριο του 2008 στον Αμβρακικό κόλπο, η καταστροφή 38 φωλιών Αργυροπελεκάνων στη νήσο «Βάλλα» της λιμνοθάλασσας Τσουκαλιό τον Φεβρουάριο του 2011 αλλά και η σημερινή εμφάνιση   μεδουσών μεγάλου μεγέθους που προκαλούν προβλήματα στους αλιείες της περιοχής , συνθέτουν το πάζλ μιας προβληματικής εικόνας για τον Αμβρακικό Κόλπο. Διαμάχη μεταξύ κυνηγετικών συλλόγων και Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού για τους Αργυροπελεκάνους, διαμάχη ιχθυοκαλλιεργητων και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για τον μαζικό θάνατο ψαριών, διαμαρτυρίες αλιέων για την κακή οξυγόνωση των νερών του κόλπου σε σχέση με την εμφάνιση μεδουσών που εμποδίζουν την αλιεία. Ένα διάχυτο σκηνικό σύγκρουσης με αντιτιθέμενες ομάδες συμφερόντων και  επιστημονικές εξηγήσεις που μπορεί να είναι είτε έτσι είτε αλλιώς ανάλογα με τον εργοδότη του «επιστήμονα». Κλασσικό παράδειγμα η ερμηνεια για τον μαζικό θάνατο 1000 τονων ψαριών τον Φεβρουάριο του 2008. Τότε ο μαζικός θάνατος των ψαριών είχε αποδοθεί στην άνοδο ανοξικών στρωμάτων νερού από τον πυθμένα του Αμβρακικού. Στο πόρισμα των επιθεωρητών περιβάλλοντος που αργότερα κοινοποιήθηκε στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και την Νομαρχία Αιτωλοακαρνανίας εντοπίστηκε  υπερφόρτωση ιχθυοκλοβων και «ληγμένες» άδειες περιβαλλοντικών όρων σε δυο από τις τρεις μονάδες  ιχθυοκαλλιέργειας στην περιοχή του Αμβρακικού. Η αιτία τελικά προήλθε από  ένα φυσικό φαινόμενο ή μήπως η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια υπερέβη την φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος?

Στο γκρίζο παζλ προστίθεται το «λευκό» χρώμα της ίδρυσης του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού το 2003 ενώ αργότερα λαμβάνει σάρκα και οστά η θεσμική του λειτουργία καθώς ιδρύεται το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού τον Μάρτιο του 2008 με περιοχές προστασίας της φύσης, περιοχή ειδικών ρυθμίσεων, περιοχή ειδικής διαχείρισης υδάτων και ζώνη περιβαλλοντικού ελέγχου. Το «λευκό» χρώμα αποδίδεται στους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών καθώς αποτελούν έναν σχετικά νέο θεσμό περιβαλλοντικής διακυβέρνησης στην χώρα μας και διαθέτουν μια προνομιακή θέση ανάμεσα στην κοινωνία των πολιτών και το κράτος και ένα τεράστιο κεφάλαιο αξιοπιστίας έναντι των πολιτών αλλά και της δημόσιας διοίκησης. Μετά τα περίπου δέκα χρόνια λειτουργία τους μένει αυτό το «λευκό χρώμα» να γεμίσει με χρώματα ελπίδας για την καλή κατάσταση διατήρησης των οικοτόπων και την προστασία της βιοποικιλότητας στη χώρα μας. Στην γκρίζα εικόνα των προβλημάτων έρχεται να προστεθεί το αισιόδοξο χρώμα  του προγράμματος «ΑΝΑΣΑ»(ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα) καθώς και η λειτουργία της ΕΤΑΝΑΜ με μεγάλη εμπειρία ως αναπτυξιακή εταιρεία σε διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Ποιος θα κερδίσει τελικά την μάχη στον Αμβρακικό κόλπο;

Σε κάθε κοινωνία υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν να μείνουν τα πράγματα όπως έχουν , είναι οι δυνάμεις της αδράνειας και του συντηρητισμού , όπως υπάρχουν και οι δυνάμεις που θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα και είναι οι δυνάμεις τις προόδου και του εκσυγχρονισμού. Σε αυτόν το μαγικό τόπο της οικολογικής αξίας και των αναπτυξιακών αποθεμάτων ο συνδυασμός της περιβαλλοντικής προστασίας με την οικονομική αποτελεσματικότητα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης είναι το χρέος της Προόδου.

Η μετάβαση της περιοχής του Αμβρακικού κόλπου από ένα καθεστώς απλής οικονομικής μεγέθυνσης με τεράστια κόστη για το περιβάλλον και τις επόμενες γενεές, σε μια καινούργια πραγματικότητα Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι αναγκαία στο πλαίσιο συλειτουργίας των φυσικών οικοσυστημάτων με τις ανθρώπινες κοινωνίες. Οι επιχειρησιακοί όροι αυτής της μετάβασης μπορούν να τεθούν από τον Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού αρκεί να υπάρχει  στενή διαπεριφερειακή συνεργασία των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας καθώς επίσης και  καλή διαδημοτική συνεργασία των δήμων του Αμβρακικού κόλπου, για να εξασφαλίζουν από κοινού τις προϋποθέσεις μιας ενιαίας πολιτικής διεύθυνσης του εγχειρήματος για Αειφόρο Ανάπτυξη στον Αμβρακικό κόλπο.

Σε αυτή την καινούργια αναπτυξιακή κατεύθυνση της περιοχής οφείλουν να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες του ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος «ΑΝΑΣΑ» , οι χρηματοδοτήσεις του τομεακού προγράμματος ΕΠΕΡΡΑΑ(επιχειρησιακό πρόγραμμα περιβάλλοντος & αειφόρου ανάπτυξης) καθώς και του Πράσινου Ταμείου με την διάσταση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου που διαθέτει. Επίσης η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις στο πλαίσιο του επενδυτικού νόμου ή προγραμμάτων Leader και ΟΠΑΑΧ  σε φιλοπεριβαλλοντική επιχειρηματικότητα, ενισχύει την βιωσιμότητα του οικοσυστήματος. Έτσι υπάρχει η δυνατότητα να αναπτυχτούν περιβαλλοντικές υποδομές, τεχνολογίες αντιρρύπανσης, συστήματα πιστοποίησης αλλά και βιολογικές καλλιέργειες, οικοτουρισμός και αγροτουρισμός, προϊόντα οικολογικής σήμανσης,  ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καλλιέργειες αρωματικών φυτών, αλιευτικός τουρισμός κ.α

Η κρίση είναι ο ηγέτης των αλλαγών, ας γίνει επομένως και η μαία μιας νέας εικόνας για τον Αμβρακικό κόλπο, περισσότερο πολύχρωμης και λιγότερο μονότονα γκρίζας.