H ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Η παγκόσμια οικονομική κρίση αναδεικνύει ένα από τα δομικά ελλείμματα της πολιτικής διεύθυνσης των σύγχρονων κοινωνιών που δεν είναι άλλο από το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε και είχε σαν αποτέλεσμα την διαρκή μεγέθυνση των οικονομιών χωρίς σεβασμό στα οικολογικά όρια των φυσικών οικοσυστημάτων αλλά και την αυξανόμενη διάσταση ανάμεσα στην οικονομία της παραγωγής και την οικονομία των κεφαλαίων.  Η σύζευξη ανάμεσα στην παραγωγή και το κεφάλαιο μέσα από μια εμπράγματη οικονομία  καθώς και η αναδιάρθρωση του αναπτυξιακού προτύπου, είναι μια από τις πρώτες  προτεραιότητες για την έξοδο από την ύφεση και το άνοιγμα ενός νέου οικονομικού αλλά και ιστορικού κύκλου.  Παράλληλα με την παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε με αφορμή την επέκταση των στεγαστικών δανείων σε χαμηλά οικονομικά στρώματα με αυξημένη επισφάλεια αποπληρωμής των δανείων στην Αμερική και επεκτάθηκε σαν ντόμινο σε πολλές χώρες του κόσμου, η εγχώρια οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική κρίση φέρνει τα πράγματα στο όριό τους στην Ελλάδα. Τα αυτονόητα της μεταπολίτευσης, παύουν να ισχύουν και μπαίνουμε σε μια εποχή αβεβαιότητας και αλλαγών. Πώς μετατρέπεται η κρίση σε μια ευκαιρία, πώς το πρόβλημα αναδεικνύει τη λύση του, είναι η κρίση η μητέρα των αλλαγών;

Σήμερα , ο «Καλλικράτης» διαμορφώνει ένα εντελώς νέο θεσμικό τοπίο στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση της χώρας. Τους θεσμούς όμως τους κάνουν τα πρόσωπα και οφείλουμε να μεταβούμε από τον εμπειρισμό της πολιτικής στην μακροπολιτική του στρατηγικού σχεδιασμού με δείκτες αποδοτικότητας και συμμετοχική δημοκρατία για δίκαιη διανομή των βαρών.

Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να τα περιμένουμε όλα από το κράτος , χρειάζεται να δράσουμε από μόνοι μας στον δημόσιο χώρο , ανάμεσα στο αντιπαραγωγικό κράτος και στο παρασιτικό ιδιωτικό κεφάλαιο να αναδείξουμε πρωτοβουλίες της αυτοδιοίκησης που φέρνουν στο προσκήνιο την αυτοπεποίθησή μας , την περηφάνεια μας, την αίσθηση της προστασίας των κοινών μας αγαθών, αυτών που κληρονομήσαμε και θέλουμε να τα παραδώσουμε καλύτερα στις επόμενες γενεές.

Η αιρετή Περιφέρεια γίνεται το θεσμικό πλαίσιο της Πράσινης Ανάπτυξης και οι δήμοι αποκτούν νέες αρμοδιότητες σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής. Υπάρχουν ακόμα τεράστια θεσμικά ελλείμματα  καθώς η παραχώρηση του συνόλου των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από τον «Καλλικράτη» στις τοπικές και περιφερειακές αυτοδιοικήσεις, απαιτεί την έκδοση 62 Υπουργικών Αποφάσεων από το Υπ. εσωτερικών και 28 ΚΥΑ. Ζούμε το θόρυβο της διοικητικής αλλαγής, την αναταραχή μιας μετάβασης σε ένα νέο κράτος με αποκεντρωμένη διοίκηση. Το πολιτικό προσωπικό που θα πάρει τις νέες αρμοδιότητες που παραχωρούνται οφείλει να έχει αίσθηση ευθύνης διότι το κόστος μη επίλυσης των προβλημάτων σήμερα διαμορφώνει ένα τεράστιο κόστος επίλυσης για αργότερα και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε κοινωνία έχει ένα όριο αντοχής στην αδικία που είναι είτε οικονομική, είτε αναπτυξιακή είτε  διαγενεακή. Το χτίσιμο μιας Νέας Περιφερειακότητας με περιφερειακή συνείδηση και συνοχή, απαιτεί την δημιουργία ενός κοινωνικού κεφαλαίου με συνεργασία και αλληλεγγύη, με επιχειρήσεις και εταίρους που διέπονται από κοινωνική εμπιστοσύνη ,προάγουν τον συντονισμό και το αμοιβαίο όφελος , άρα προωθούν την ανάπτυξη μέσα από ένα συλλογικό όραμα για τον τόπο τους. 

Στον πίνακα  1 φαίνονται κάποιοι βασικοί περιφερειακοί δείκτες. Αξίζει να δούμε  προσεχτικά το κκ ΑΕΠ που είναι το χαμηλότερο κάθε άλλης  περιφέρειας της χώρας με 58,5 % της ΕΕ των 25 αλλά και την κλαδική διάρθρωση της απασχόλησης που δείχνει την απασχόληση στον πρωτογενή τομέα να είναι στο 23,9 % , τον δευτερογενή το 18, 5 % και τον τριτογενή το 57,6 % . Σημαντικό επίσης είναι να αναφέρουμε πως η ανεργία των νέων από 15-25 χρόνων αγγίζει το 30,2 % ενώ το επίπεδο εκπαίδευσης σε ποσοστό 50,8% είναι χαμηλό. Το ίδιο το πρόβλημα της περιφέρειας αναδεικνύει και την λύση του για κάποιον που βλέπει καθαρά το σήμερα και διαβάζει προοπτικά το αύριο.

Πίνακας  1

Σε κάθε πρόβλημα υπάρχει ένας κρίκος στην αλυσίδα των αιτίων διαμόρφωσης του που αν τον τραβήξεις δημιουργείς αλυσιδωτές αντιδράσεις και διαμορφώνεις τις προϋποθέσεις απογείωσης της τοπικής οικονομίας. Ποιος είναι αυτός ο κρίκος στην περίπτωση της δυτικής Ελλάδας και πως η κρίση μπορεί να γίνει μια ευκαιρία για αλλαγή στην δική μας περίπτωση;

Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των τριών νομών Αιτωλοακαρνανίας, Αχαϊας και Ηλείας είναι ο βασικός κρίκος που πρέπει να τραβήξουμε, έτσι ώστε να δημιουργήσουμε την πρώτη προϋπόθεση της αλλαγής και ο επόμενος κρίκος είναι η αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου της περιφέρειας με αιχμή του δόρατος την Νέα Γενιά.

Η Πράσινη Ανάπτυξη θα πρέπει για όσους Ζούμε Δυτικά να είναι ο οδικός χάρτης που θα μας οδηγήσει στην πρόοδο και την ευημερία με παραγωγή νέου πλούτου, με θέσεις απασχόλησης  ειδικά για τους νέους και σεβασμό στο περιβάλλον. Ειδικότερα στο πλαίσιο της νέας περιφερειακότητας οφείλουμε  ευέλικτα να εξειδικευτούμε παραγωγικά και να διαφοροποιηθούμε οικονομικά από άλλες περιφέρειες επενδύοντας στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα  με στόχο να αποκτήσουμε αναπτυξιακή ταυτότητα.

Η ενδογενής αξιοποίηση των φυσικών μας πόρων μας οδηγεί μόνη της στον περιφερειακό πράσινο ενεργειακό σχεδιασμό με αξιοποίηση των υδατικών πόρων, της ηλιακής ενέργειας, του αιολικού δυναμικού αλλά και της βιομάζας. Ποιο είναι το θεσμικό και οικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να κινηθεί αυτή η περιφερειακή στόχευση;

Από τον πινάκα 2 φαίνεται η δημόσια χρηματοδότηση μέσω του ΥΠΕΚΑ και των Περιφερειών είτε από ΕΠΕΡΑΑ είτε από τα ΠΕΠ για αύξηση του ενεργειακού δυναμικού της χώρας από ΑΠΕ καθώς και από τον επόμενο πίνακα 3 φαίνεται ο 1 Πυλώνας του ΥΠΕΚΑ για παρεμβάσεις στην πραγματική οικονομία.

     Πίνακας  2

Πίνακας 3

Επίσης η αδειοδοτική διαδικασία για τις ΑΠΕ παρουσιάζεται στον επόμενο πίνακα 4  και απλοποιείται με την ψήφιση του νόμου για την Επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΑΠΕ για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής. Η γραφειοκρατία παραμένει πρόβλημα στην χώρα και μαζί με στο ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον αποθαρρύνει πολλούς επενδυτές. Ο νόμος για το fast truck απεγκλωβίζει μεγάλες επενδύσεις αλλά η λύση στο πρόβλημα είναι η αύξηση της παραγωγικότητας της δημόσιας διοίκησης και η απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου.

Πίνακας 4

Στον πιο κάτω  πίνακα 5 παρατηρούμε το ενεργειακό μίγμα της ΕΕ καθώς και το ενεργειακό  μίγμα της Ελλάδας. Ο στόχος του 20-20-20 , δηλαδή 20% μείωση των αερίων του θερμοκηπίου , 20% αύξηση ενεργειακής αποδοτικότητας και 20 % επιπλέον αύξηση του ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένει κοινός για όλες τις χώρες της ΕΕ.

Πίνακας  5

Σε αυτόν τον στόχο μπορούμε να συμβάλλουμε και εμείς  κερδίζοντας και φέρνοντας νέο πλούτο στην περιοχή μας, με θέσεις απασχόλησης σε μια περιφέρεια με έντονη νεανική ανεργία και αναπτυξιακά αδιέξοδα λόγο της  αποβιομηχάνισης της Πάτρας, των πυρκαγιών στην Ηλεία αλλά και της παύσης της καπνοκαλλιέργειας στην Αιτωλοακαρνανία.

Το περιβάλλον όπως αποδεικνύεται αποτελεί το μεγαλύτερο αναπτυξιακό απόθεμα για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα , με την πρώτη διείσδυση των ΑΠΕ όπως φαίνεται από τον πίνακα 6 των σταθμών ΑΠΕ με άδεια λειτουργίας στην ΠΔΕ αλλά και από  το αιολικό δυναμικό και ηλιακό δυναμικό , την βιομάζα , το υδατικό δυναμικό , τα γεωθερμικά πεδία.

Πίνακας 6

Το πυκνό δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και η μη διείσδυση του φυσικού αερίου στην δυτική Ελλάδα , μας υποδεικνύει πως η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμους πόρους είναι μονόδρομος τόσο για την ενεργειακή μας επάρκεια και την ασφαλή  ενεργειακή τροφοδοσία όσο και για την εμπορία του και την δημιουργία νέων εισοδημάτων.

Το αμέσως επόμενο ερώτημα που τίθεται, είναι αν υπάρχει το κατάλληλο χωροταξικό πλαίσιο και τα χρηματοδοτικά μέσα για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί αυτή η αναπτυξιακή πρωτοβουλία της περιφέρειας με επιτυχία. Η απάντηση είναι δυστυχώς πως στο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης που είναι νόμος του κράτους αναφέρεται σε μια γραμμή μόνο στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση και χωροθέτηση και μάλιστα στο τμήμα που αφορά την λοιπή Τεχνική Υποδομή, ενώ θα  έπρεπε να είναι ένας από τους βασικούς στρατηγικούς στόχους της χωροταξικής οργάνωσης. Επιπλέον στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα που υποβλήθηκε στην ΕΕ και εγκρίθηκε λίγους μήνες αργότερα, στον άξονα Αειφόρος Ανάπτυξη & Ποιότητα Ζωής, το χρηματοδοτικό σχήμα για τις ΑΠΕ, παραπέμπεται στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ, καθώς ο συγκεκριμένος άξονας ασχολείται με θέματα πολιτισμού, εκπαίδευσης, υγείας, τουρισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, προστατευόμενων περιοχών και διαχείρισης απορριμμάτων , αλλά καθόλου με ζητήματα πράσινου ενεργειακού σχεδιασμού.

Γίνεται κατανοητό επομένως πως το βιοαέριο που θα μπορούσε να παραχθεί από τους ΧΥΤΑ, και να τροφοδοτήσει ενεργειακά τους γύρω οικισμούς, η βιομάζα των αγροκτηνοτροφικών απορριμμάτων και αποβλήτων, το ηλιακό δυναμικό που είναι αρκετά έντονο, το αιολικό δυναμικό που ιδιαίτερα στους δήμους Θέρμου, Αποδοτίας και Πλατάνου που χαρακτηρίζονται Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας από το Ειδικό Χωροταξικό  για τις ΑΠΕ και φθάνει τα 6m/sec ταχύτητα, το υδάτινο δυναμικό των ποταμών Ερύμανθου, Καλφαϊκού, Βουραικου, Σελινουντα, Γλαυκου, Αχελώου, Τρικεριώτη, Κρικελοπόταμου, Λαδωνα, Αλφειου μένουν «ορφανά» από την περιφερειακή μέχρι τώρα διοίκηση. Από την Περιφερειακή αυτοδιοίκηση υπάρχουν οι τεχνικές δυνατότητες  και η πολιτική βούληση να αποκτήσουν στρατηγικό σχεδιασμό, χρηματοδοτικό σχήμα και χωροταξική οργάνωση;

Η μετάβαση από τις αυτόνομες  πρωτοβουλίες του ιδιωτικού κεφαλαίου σε μια σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση των ΑΠΕ, απαιτεί να περάσουμε από το στάδιο της παραδοσιακής κοινωνίας στις προϋποθέσεις της απογείωσης με βάση την θεωρία των σταδίων ανάπτυξης, έτσι ώστε κάποια στιγμή να φθάσουμε σε μια δυναμική πορεία ανάπτυξης των ΑΠΕ και αργότερα σε μια φάση ωρίμανσης, όπου ο ρυθμός αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ, σταθεροποιείται και οδηγούμαστε σε μια μαζική παραγωγή και κατανάλωση ανανεώσιμων και ήπιων μορφών ενέργειας.

Ιδιωτικά κεφάλαια υπάρχουν, γνωστικό κεφάλαιο υπάρχει λόγω της ύπαρξης του επιστημονικού πάρκου Πατρών, του πανεπιστημίου Πατρών, αλλά και των πανεπιστημιακών τμημάτων του αυτόνομου πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας. Μαζί με αυτά υπάρχει η βούληση των ανθρώπων να μείνουν στον τόπο τους και να παράγουν . Τι δεν υπάρχει;

Δεν υπάρχει εκείνο το εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού και ανάπτυξης των ΑΠΕ στην Δυτική Ελλάδα. Ο Καλλικράτης προβλέπει την δυνατότητα των Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων να συνιστούν ή να συμμετάσχουν σε μια επιχείρηση  η οποία έχει τη μορφή της αναπτυξιακής ανωνύμου εταιρείας. Προτείνω επομένως την ίδρυση ενός Περιφερειακού Οργανισμού Ενέργειας ο οποίος θα σχεδιάσει, θα χωροθετήσει και θα πραγματοποιήσει σε συνεργασία με ιδιωτικά κεφάλαια και τις τοπικές αυτοδιοικήσεις , τις ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών και τα επιμελητήρια, επενδύσεις με δημόσια συγχρηματοδότηση από το ΠΕΠ, το ΕΠΕΡΑΑ, το Πράσινο Ταμείο και το ΠΤΑ σε πράσινες ενεργειακές υποδομές, με σεβασμό στις προστατευόμενες περιοχές και με γνώμονα το κοινό συμφέρον.

Αισιόδοξα παραδείγματα υπάρχουν.

Από την βούληση της νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας να γίνει ο νομός μας ένα Πάρκο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας  και την επίσπευση των αδειοδοτήσεων σε αιολικά, υδροηλεκτρικά και φωτοβολταϊκά  συστήματα μέχρι τις 1750 αιτήσεις για φωτοβολταϊκά στο νομό μας και με υψηλή συμμετοχή των αγροτικών (700 περίπου) αλλά και την βούληση του ΔΣ του Γενικού Νοσοκομείου Αγρινίου στο οποίο έχω την τιμή να συμμετάσχω για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στο Νέο Νοσοκομείο μετά από πρόσκληση του ΕΠΕΡΡΑΑ για τοποθέτηση ΑΠΕ σε δημόσια κτίρια(νοσοκομεία - σχολεία), γίνεται σαφές πως εμπεδώνεται μια πράσινη κουλτούρα επενδύσεων τόσο σε θεσμικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Επίσης εξαιρετικό είναι το παράδειγμα για την κατασκευή ηλιοθερμικού πάρκου της EGL Solar 2 Hellas ισχύος 75 Μw στην Ηλεία καθώς και του Αιολικού Πάρκου στο Παναχαϊκό, που αποδεικνύουν πως υπάρχει έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την πράσινη ενέργεια στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.

Να  προχωρήσουμε  με ευθύνη μπροστά.

2010: Στρατηγική για μια «Έξυπνη» Αιτωλοακαρνανία

Η Αιτωλοακαρνανία είναι ένας μεγάλος νομός με μια μι­κρή πολιτική. Αν και διαθέτει σημαντικούς φυσικούς πόρους και ιδιαίτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα παραμένει στους φτω­χότερους νομούς της χώρας. Η υπανάπτυξη μπορεί να αποτε­λεί ένα φαινόμενο που οφείλε­ται εν μέρει σε εξωτερικούς πε­ριορισμούς όπως π.χ οι πόροι που κατανέμονται από το κε­ντρικό κράτος μέσω των τομεακών και περιφερειακών προ­γραμμάτων στα πλαίσια του Κοι­νοτικού Πλαισίου Στήριξης ή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για υποδομές και ανάπτυξη στο νομό όμως δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι κυρία οφείλεται σε εσωτερικές αδυναμίες και ενδογενή προ­βλήματα. Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα στην αξιοποίηση των όποιων χρημά­των δίνονται για περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη εξαρτάται σε καταλυτικό βαθμό από τη διοικητική  ικανότητα των φορέων αυτοδιοίκησης, την ποιότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου, την χάραξη μακροπρόθεσμης στρατηγικής καθώς και την στάθμη της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας  μεταξύ των θεσμικών  εταίρων όπως, επίσης και την ρεαλιστική εφαρμογή πο­λιτικής για εφικτή πρόοδο. Το πλέγμα των εξωτερικών ευκαιριών και περιορισμών με τις εσωτερικές δυνατότητες και αδυναμίες καθορίζουν σε με­γάλο βαθμό και το αποτέλεσμα της ανάπτυξης.

Το αναπτυξιακό πλεόνασμα για το Νομό Αιτωλοακαρνανίας είναι αρκετά χαμηλό και συνο­δεύεται από υψηλή ανεργία, ιδίως στα αστικά κέντρα, από περιορισμό των αγροτικών ει­σοδημάτων στην ύπαιθρο ενδο­χώρα και από τάσεις δημογρα­φικής συρρίκνωσης. Οι τάσεις αυτές αναμένεται να ενταθούν όσο διατηρούνται ισχυρά τα δο­μικά αίτια της υπανάπτυξης, με κίνδυνο να βρεθεί ο νομός σε ένα ιδιότυπο αναπτυξιακό πε­ριθώριο με χαμηλές ιδιωτικές επενδύσεις, αναπτυξιακή ύφε­ση και ισχνή δημόσια χρηματο­δότηση για δράσεις και υποδο­μές. Σε μια περίοδο μάλιστα που κυριαρχεί η φιλελεύθερη αντί­ληψη πως οι δημόσιες επενδύ­σεις πρέπει να γίνονται κυρίως εκεί που αποδίδουν οικονομι­κά και δευτερευόντως με κρι­τήρια αναδιανομής και ισόρρο­πης περιφερειακής ανάπτυξης, το ρίσκο της απομόνωσης και του επενδυτικού αποκλεισμού αυξάνεται. Πως αντιστρέφεται αυτή η πορεία; Με την αυλική δουλοπρέπεια του πολιτικού προσωπικού για μια ακόμα επιχορήγηση ή με το επαρχιώτικο νταηλίκι των ανέξοδων λεοντα­ρισμών; Η λύση φυσικά δεν βρί­σκεται ούτε στη μια ούτε στην άλλη εκδοχή. Αυτό τουλάχιστον έχει δείξει η πραγματικότητα από τη διαχείριση χρόνιων ζητημάτων που απασχολούν το νο­μό μας, όπως το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ, το Εφετείο και η Εκτροπή του Αχελώου, το Πλατυγιάλι. Σε τόσο σημαντικά ζητήματα αυτό που χρειάζεται εί­ναι σχεδιασμένες πολιτικές με τεκμηριωμένο υπόβαθρο και συ­ντονισμένη πίεση. Ο λαϊκισμός δείχνει την ανεπάρκεια του πο­λιτικού προσωπικού να χειριστεί ζητήματα υψηλής σημασίας και αποτελεί επιφαινόμενο και αίτιο βαθύτερης υπανάπτυξης. Ο νομός δεν έχει ανάγκες από καταγγελτικές κορώνες και λαϊ­κισμούς για εσωτερική πολιτι­κή κατανάλωση, άλλωστε αυτοί οι τρόποι αντιμετώπισης βα­θαίνουν την κρίση και τα αδιέ­ξοδα κάνοντας τους πολιτικούς από μέρος της λύσης μέρος του προβλήματος.

Υπάρχει άλλος δρόμος για την Αιτωλοακαρνανία. Είναι ο δρόμος της ενδονομαρχιακής ενότητας που καλλιεργεί συνείδηση και ταυτότητα Αιτωλοακαρνάνα πέρα από τεχνητές πολώσεις μεταξύ πόλεων που ανταγωνίζονται ποιος θα πάρει από το «λίγο» αντί να συνεργάζονται για να δημιουργήσουν από κοινού το «πολύ». Σε μια εποχή όπου οι συγχωνεύσεις εταιρειών και ο συνασπισμός κρατών επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και τις διεθνείς πιέσεις είναι τουλάχιστον παράλογο σε τοπικό επίπεδο οι δυνάμεις του κατακερματισμού και της πολυδιάσπασης να υπερισχύουν των δυνάμεων της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης. Η οικοδόμηση ενδονομαρχιακής ενότητας και η αποφυγή εσωτερικών συγκρούσεων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση τόσο για αποτελεσματικές διεκδικήσεις όσο και για αναπτυξιακές επιλογές με προοπτική. Οι τεχνητοί διαχωρισμοί περισσότερο εξυπηρετούν προσωπικούς εγωισμούς και διεκδικήσεις αξιωμάτων παρά το κοινό καλό και την ευημερία του τόπου. Η πολιτική όμως πρέπει να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι συντεχνιακές και κλειστές λογικές.

Στο επίπεδο των διεκδικήσεων του Νομού από την κεντρική εξουσία χρειάζεται αλλαγή στρατηγικής και τακτικής. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των διεκδικήσεων μας μάλλον παρουσιάζονται πενιχρά. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να επανεξετάσουμε την πορεία των διεκδικήσεων μας και να ξανασκεφτούμε την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής και της τακτικής μας.
Αν η πολιτική αποτελεί μια εξισορρόπηση συμφερόντων των αντιτιθέμενων μερών σε ένα σημείο όπου μεγιστοποιείται η συνολική ευημερία τότε οι ακραίες θέσεις διαφύλαξης που υπερασπιζόμαστε ως νομός μάλλον χαρακτηρίζονται από έναν ιδιόμορφο τοπικισμό παρά από μια ρεαλιστική προσέγγιση με μακροπρόθεσμη στόχευση. Οι διεκδικήσεις μας πρέπει να συνδυάζουν τα ζωτικά μας συμφέροντα με τις κοινές αξίες και όχι να «γραφικοποιούνται» μέσα από μια στείρα αντίδραση ως απότοκο τοπικιστικών φαινομένων. Ο εγκλωβισμός σε κλειστές λογικές και η εκτροπή μας στον πολιτικό ανορθολογισμό αποξενώνει την πλειοψηφία των πολιτών από την ουσία των διεκδικήσεων αδρανοποιώντας ολόκληρο το κοινωνικό κεφάλαιο. Η Δημιουργική Αιτωλοακαρνανία όμως είναι το έργο των ενεργών πολιτών και στο δίλημμα Ανάπτυξη ή Λαϊκισμός πρέπει να απαντούμε Ανάπτυξη αν θέλουμε να γίνουμε ο Νομός που τόλμησε το καινούργιο.
Ο δρόμος για μια Ισχυρή Αιτωλοακαρνανία δεν περνά όμως μόνο μέσα από την άρση των εξωτερικών περιορισμών και την επίτευξη των χρόνιων διεκδικήσεων μας αλλά κυρίως μέσα από την διαμόρφωση μιας Αναπτυξιακής Στρατηγικής που θα απαντά στα σύγχρονα ζητήματα και θα συντονίζεται με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις. Χρειάζεται να σκεφτούμε σφαιρικά και να σχεδιάσουμε τοπικά μια αναπτυξιακή στρατηγική η οποία θα στοχεύει στην δημιουργία μιας υγιούς παραγωγικής βάσης με εξαγωγικό χαρακτήρα(αγροτοβιομηχανία, αγροτουρισμός, δυναμικές καλλιέργειες, ιχθυοκαλλιέργειες, βιολογική κτηνοτροφία και γεωργία) και ικανότητα αλλαγής στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η ολοκλήρωση και διασύνδεση των μεταφορικών υποδομών καθώς και η σύζευξη των ακαδημαϊκών και τεχνολογικών ιδρυμάτων της περιοχής με τις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων μπορεί να διαμορφώσει πραγματικούς όρους για μια Ανάπτυξη με Ταυτότητα.
Στην εποχή της ευέλικτης παραγωγής, της ποικιλίας και της διατροφικής ασφάλειας αυτό που έχει ανάγκη ο νομός δεν είναι γενικές κατευθύνσεις και συνολικές αναφορές αλλά εξειδικευμένες προσεγγίσεις που θα διαφοροποιούν την παραγωγή από περιοχή σε περιοχή ανάλογα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η κάθε μια. Έτσι το Ξηρόμερο μπορεί να καθετοποιήσει την γαλακτοπαραγωγή του με ομάδες παραγωγών και να αναπτύξει την βιολογική κτηνοτροφία που έχει υψηλή προστιθέμενη αξία. Η Τριχωνίδα μπορεί να επενδύσει στην ελιά και την τυποποίηση ελαιολάδου ως προϊόν ονομασίας προέλευσης, στα βιολογικά προϊόντα καθώς και στην αλιεία με παράλληλη ανάπτυξη του ναυταθλητισμού και του οικολογικού και θρησκευτικού τουρισμού. Ο Βάλτος έχει όλες τις δυνατότητες να αναπτύξει τον αγροτουρισμό με πρότυπα επισκέψιμα αγροκτήματα, τον ιαματικό τουρισμό , την βιολογική κτηνοτροφία καθώς και την αλιεία στις τεχνητές λίμνες που διαθέτει ενώ ανοιχτή είναι η προοπτική για επενδύσεις σε αιολικά πάρκα και μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια που δημιουργούν μια μικροοικονομία της ισχύος.
Στην Ναυπακτία η ανάπτυξη του ορεινού και χειμερινού τουρισμού, ο θρησκευτικός και πολιτιστικός τουρισμός , η δημιουργία γυναικείων συνεταιρισμών με τοπικά παραδοσιακά προϊόντα αλλά και η δημιουργία παραθεριστικής κατοικίας υψηλών προδιαγραφών είναι προκλήσεις για το μέλλον. Τέλος στην περιοχή του Μεσολογγίου η προώθηση της καλλιέργειας ενεργειακών φυτών στην πεδιάδα του Αχελώου, η τυποποίηση της παραγωγής αυγοτάραχου και ο εκσυγχρονισμός της αλιείας, η ανάπτυξη πολιτιστικού τουρισμού και οικοτουρισμού είναι κάποιες κατευθύνσεις για το αύριο. Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης του νομού που στηρίχθηκε στην μονοκαλλιέργεια του καπνού και τις χαμηλές υπηρεσίες των αστικών κέντρων έχει συναντήσει τα όρια του. Από εδώ και στο εξής χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στους ενδογενείς παράγοντες της ανάπτυξης και στις αυξημένες αποδόσεις που προκύπτουν από τα σωρευτικά οικονομικά πλεονεκτήματα περιοχών που ακόμα δεν έχουν κεφαλαιοποιήσει τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.
Η Αιτωλοακαρνανία θέλει Αλλαγή για να μπει σε μια ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ όπου θα σταματήσει η πλήρης εξάρτηση της ανάπτυξης από την κεντρική εξουσία δημιουργώντας μια Νέα Τοπική Αυτοπεποίθηση στη βάση μιας αυτοτροφοδοτούμενης και βιώσιμης αναπτυξιακής δυναμικής.
Για να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω αυτό που απαιτείται κυρίως είναι η αναβάθμιση και ενεργοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου όσο και η απόκτηση διοικητικών ικανοτήτων υψηλού επιπέδου σε κάθε φορέα διακυβέρνησης. Η δικτύωση των κοινωνικών εταίρων και η συνεργασία των θεσμικών φορέων με το πατριδοπολιτιστικό κίνημα του τόπου μας είναι αναγκαία αφού έτσι συγκροτούνται ικανές ομάδες πίεσης σε διάφορα επίπεδα εξουσίας προωθώντας τα τοπικά συμφέροντα. Η κινητοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου στην αυτοκατανόηση αρχικά των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως νομός και σε δεύτερη φάση στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη δράσεων και πρωτοβουλιών αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην προώθηση μιας συμμετοχικής τοπικής δημοκρατίας όσο και στη δημιουργία ενός συλλογικού φαντασιακού, ενός Νέου Εμείς.
Χρειάζεται να περάσουμε από την παραπολιτική των πελατειακών σχέσεων και την υποπολιτική της ελλειμματικής κοινωνικής αντιπροσώπευσης στην αποκατάσταση των βασικών λειτουργιών της πολιτικής, «επιστρέφοντας στο μέλλον».Το 2010 να έχουμε κάνει την Αιτωλοακαρνανία έναν «´Εξυπνο Τόπο».
Με ενδονομαρχιακή ενότητα και ρεαλιστικές διεκδικήσεις, με μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική και αναβαθμισμένο κοινωνικό κεφάλαιο, με υψηλές διοικητικές ικανότητες και συμμετοχική αυτοδιοίκηση μπορούμε να επιδιώξουμε μια Προοδευτική Τοπική Ανάπτυξη με στόχο την «Έξυπνη» Αιτωλοακαρνανία.

Ρεύμα κοινωνικής αλλαγής…το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει

Τον Μάρτιο του 2008 για λογαριασμό του Συλλόγου Αιτωλοακαρνάνων Σπουδαστών η εταιρεία δημοσκοπήσεων Kapa-Research διενήργησε έρευνα σε νέους ανθρώπους του Νομού Αιτωλοακαρνανίας με στόχο να διερευνήσει τις απόψεις και θέσεις των νέων σε σχέση με τα οικονομικά , κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής.

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας ήταν τα εξής:

• Στο υπό διερεύνηση τμήμα της νεολαίας της Αιτωλοακαρνανίας παρά την αγάπη για τον τόπο της, επικρατεί έντονο κλίμα απαισιοδοξίας σχετικά με το μέλλον της με κύρια αιτία την αίσθηση έλλειψης δυνατότητας επαγγελματικής αποκατάστασης αλλά και αξιόλογης ποιότητας ζωής , σε δεύτερο επίπεδο.

• Βασικά θέματα τα οποία αναδεικνύουν οι νέοι ως προβλήματα που αντιμετωπίζουν στο θέμα της ποιότητας ζωής είναι η έλλειψη αθλητικών εγκαταστάσεων και χώρων αναψυχής, το θέμα της καταστροφής του περιβάλλοντος καθώς και των σχολικών κτιρίων ιδίως στα αστικά κέντρα

• Το πολιτικό προσωπικό που υπηρετεί στο Νομό δεν εκφράζει τους νέους της περιοχής, σε μια γενική αξιολόγηση και υπάρχει έντονος προβληματισμός για τις επιδόσεις, την αποτελεσματικότητα και την παρουσία του στα τοπικά δρώμενα. Οι νέοι έχουν μεγαλύτερες προσδοκίες από τους πολιτικούς τους εκπροσώπους και στέκονται κριτικά απέναντί τους

• Η όποια αναπτυξιακή υστέρηση παρουσιάζει ο Νομός αποδίδεται στην έλλειψη τουριστικής αξιοποίησης , στην υποβάθμιση του αγροτικού τομέα και στο έλλειμμα σημαντικών επενδύσεων. Ο τομέας της πολιτιστικής κληρονομιάς δείχνει να ενδιαφέρει τους νέους οι οποίοι όμως θεωρούν ότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες υποδομές .

Η έρευνα διαπιστώνει με σαφήνεια πως στο κοινωνικό επίπεδο αρχίζει να διαμορφώνεται σταδιακά ένα κοινωνικό ρεύμα που έχει περισσότερο ηλικιακά χαρακτηριστικά παρά ταξικό χαρακτήρα. Αυτή η κοινωνική τάση έχει μια διαφορετική προσέγγιση από την υπόλοιπη κοινωνία σε μια σειρά από ζητήματα και αναζητά την πολιτική της έκφραση που δεν μπορεί να την βρεί μέσα στα στεγανά του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος σε συνθήκες μάλιστα προβληματικής κοινωνικής εκπροσώπησης.

Ανεκπροσώπητη σιωπηλή κοινωνική πλειοψηφία η γενιά των 700 ευρώ.

Υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία εργαζόμενων νέων, οι οποίοι παρά το γεγονός ότι διαθέτουν σημαντικά προσόντα και δεξιότητες βρίσκονται αντιμέτωποι με τα παλιά δεδομένα της εργασιακής ανασφάλειας: την υπερεργασία, την πολυαπασχόληση με τις δύο δουλειές, τη μη δημιουργική επαναλαμβανόμενη εργασία και τις χαμηλές αμοιβές, το ξεχειλωμένο ωράριο, την έλλειψη ελεύθερου χρόνου και ισορροπίας στην προσωπική ζωή.

Ταυτόχρονα, κουβαλάνε πάνω τους αμαρτίες της παλιότερης γενιάς: το υψηλό χρέος που περιορίζει τους πόρους για ανάπτυξη, το περιβαλλοντικό έλλειμμα που υποβαθμίζει τη ζωή στις πόλεις, το ασφαλιστικό πρόβλημα που οδηγεί σε χειροτέρευση των όρων συνταξιοδότησης των νέων σε σχέση με την προηγούμενη γενιά.

Αυτοί οι νέοι αποτελούμε σήμερα μια ανεκπροσώπητη σιωπηλή κοινωνική πλειοψηφία, γνωστή πλέον ως γενιά των 700 ευρώ. Είμαστε μια πολύχρωμη γενιά με μεγάλες διαφορές σε αντιλήψεις και πιστεύω, αισθητικά πρότυπα και κομματικές ταυτίσεις. Ωστόσο, συνειδητοποιούμε σιγά, σιγά τη σκληρή πραγματικότητα. Ότι η μαζική κοινωνική και οικονομική άνοδος που χαρακτήρισε τη μεταπολιτευτική περίοδο, τη γενιά των γονιών μας, δεν αποτελεί πλέον το μέλλον όλων. Πολλοί από εμάς βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της στασιμότητας ακόμα και της καθόδου.

Στο αδιέξοδο της γενιάς των 700 ευρώ συμβάλει τα μέγιστα και μια αντίληψη που τέμνει οριζόντια το πολιτικό φάσμα. Η αντίληψη σύμφωνα με την οποία η επίλυση όλων των βασικών προβλημάτων μπορεί να μετατίθεται διαρκώς στο μέλλον. Έτσι όμως το μόνο που επιτυγχάνεται είναι να διατηρείται μια κατανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των γηραιότερων, πλουσιότερων και ισχυρότερων συμπολιτών. Απαιτείται όμως ακριβώς το αντίθετο: αναδιανομή ευκαιριών και πόρων υπέρ των νέων και των παιδιών που έρχονται μετά από αυτούς.

Είναι λοιπόν καιρός εμείς οι νέοι να αφυπνιστούμε, να αναζητήσουμε διεξόδους, και να θέσουμε τις δικές μας άμεσες κοινωνικές προτεραιότητες, να οικοδομήσουμε με τις δικές της δυνάμεις το μέλλον που μας αξίζει.

Δεν κυνηγάμε την ουτοπία, το δίλλημα μας είναι μπροστά ή πίσω, ανάπτυξη ή λαϊκισμός, πρόοδος ή αδράνεια. Θέλουμε να πετύχουμε ορισμένα αυτονόητα για κάθε πολίτη της Ευρώπης και της σύγχρονης Ελλάδας πράγματα:

1. την ανταμοιβή του κόπου της εργασίας

2. την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής

3. την αύξηση του ελεύθερου χρόνου

4. την επένδυση και ακολούθως τη σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού

5. την ποιοτική αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών

Πολύ απλά επιδιώκουμε μια επανάσταση του αυτονόητου. Γιατί εάν δεν έχουν δουλειές οι νέοι πώς θα πάρουν σύνταξη οι μεγαλύτεροι; Εάν δεν μπορέσουν να κάνουν οικογένειες οι νέοι πώς θα αντιμετωπιστεί το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας; Εάν δεν δοθούν ευκαιρίες στους νέους πολίτες πώς θα αλλάξει το πολιτικό σύστημα σε κατευθύνσεις διαφάνειας, συμμετοχής και νεωτερικότητας; Πώς θα οικοδομήσουμε τις Νέες Πόλεις εάν δεν έρθει μια νέα γενιά στο προσκήνιο ;

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΘΕΛΕΙ ΔΟΥΛΕΙΑ... Ανεργία - Απασχόληση και Εκπαίδευση στο Νέο Αγρίνιο

Aνεργία : Μια βόμβα στα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής

Η Ανεργία σε ποσοστό 81% αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο νομός Αιτωλοακαρνανίας σύμφωνα με την οικονομική έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία ΑΠΟΨΙΣ S.M.R το 2009. Το 76,5 % των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η προσωπική οικονομική του κατάσταση είναι κακή ή όχι και τόσο καλή ενώ το 29,3 % δήλωσε πως σημαντικός παράγοντας αλλαγής τόπου κατοικίας εμφανίζεται η οικονομική κατάσταση της περιοχής και η αδυναμία εύρεσης εργασίας. Η οικονομική κρίση που ταλανίζει την χώρα λόγω δομικών διαρθρωτικών προβλημάτων(διαφθορά, πελατειακό κράτος, αντιπαραγωγικός δημόσιος τομέας, παρασιτική επιχειρηματικότητα κτλ) και επιτείνει η διεθνής οικονομική ύφεση , οξύνει περαιτέρω το πρόβλημα της ανεργίας. Σε τοπικό επίπεδο και στα όρια του Νέου Δήμου Αγρινίου ενδεικτικά με βάση στοιχεία της Μελέτης Ανάπτυξης ΟΤΑ 2009-2013 της ΤΕΔΚ Αιτ/νιας ο Δήμος Αγρινίου έχει ανεργία 5,27% , ο Δήμος Παρακαμπυλίων 8, 74 % , ο Δήμος Στράτου 3,22% ενώ οι Δήμοι Αγγελοκάστρου, Αρακύνθου, Θεστιέων, Μακρυνειας, Νεάπολης , Παναιτωλικού ,και Παραβόλας κινούνται στο 5,8-6,0 % (ΕΣΥΕ 2001). Φυσικά και αυτά τα νούμερα είναι πλασματικά καθώς η «μαύρη» απασχόληση αλλά και τεχνικοί λόγοι αλλοιώνουν τα ποσοστά. Είναι σαφές ακόμα και από την καθημερινή μας εμπειρία πως η ανεργία κινείται σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα και πλήττει κυρίως τους νέους και τις γυναίκες. Ο χαμηλός ρυθμός της οικονομικής μεγέθυνσης καθώς και η προβληματική κλαδική διάρθρωση του αναπτυξιακού μας προτύπου δημιουργεί ανεργία και αφήνει εξω από την μάχη της ανάπτυξης σημαντικούς παραγωγικούς συντελεστές όπως το ανθρώπινο δυναμικό. Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τα υψηλά ποσοστά απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα με μεγάλη τάση μετακίνησης στον τριτογενή τομέα , η χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας , ο κίνδυνος εγκατάλειψης της περιοχής από νέους που δεν βρίσκουν απασχόληση , το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και πληροφόρησης του ανθρώπινου δυναμικού καθώς και οι υψηλοί δείκτες γήρανσης πληθυσμού αποτελούν μερικούς από τους περιορισμούς και τις απειλές που αντιμετωπίζει η ανάπτυξη, η επιχειρηματικότητα και τελικά η απασχόληση στον τόπο μας. Σε σχέση μάλιστα με την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού το Παρατηρητήριο Απασχόλησης σε έρευνα του το 2005 εντοπίζει ελλείψεις οριζόντιων δεξιοτήτων όπως γνώσεις ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα συμπεράσματα της ανάλυσης της ζήτησης ειδικοτήτων και δεξιοτήτων στο νομό Αιτωλοακαρνανίας και ειδικότερα στο Νέο Δήμο Αγρινίου εμφανίζονται ιδιαίτερα ανησυχητικά, καθώς ο δυναμισμός των επαγγελμάτων αλλά και κλάδων της οικονομικής δραστηριότητας υπολείπεται κατά πολύ ως προς το σύνολο της χώρας. Εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος των ξενοδοχείων και σε μικρότερο βαθμό της μεταποίησης όπου υπάρχουν ενδείξεις για περιορισμένη αύξηση απασχόλησης. Η ανάλυση των στοιχείων της παρούσας και προσδοκώμενης επαγγελματικής διάρθρωσης της απασχόλησης δείχνει ότι η μεγαλύτερη αύξηση που πρόκειται να σημειωθεί είναι στην επαγγελματική κατηγορία των απασχολούμενων στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών και των πωλητών. Η επιστροφή στην πόλη νέων ανθρώπων με υψηλά μορφωτικά προσόντα αλλά και η απελευθέρωση αγροτικού δυναμικού λόγο παύσης της καπνοκαλλιέργειας θα αυξήσει την ζήτηση της απασχόλησης τόσο από επιστήμονες όσο και από ανειδίκευτους εργάτες ιδιαίτερα στο αστικό κέντρο του Αγρινίου και εάν η πόλη δεν ανταποκριθεί με την δημιουργία θέσεων εργασίας ο φαύλος κύκλος της υπανάπτυξης και η διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής είναι προ των πυλών. Χρειάζεται να κάνουμε το Νέο Δήμο Αγρινίου έναν «Έξυπνο Τόπο», με τοπικό όραμα και οργανωμένη δράση να χαράξουμε μια στρατηγική για την τοπική απασχόληση.

Μια δημιουργική δουλειά για τον καθένα

Η αξιοποίηση προγραμμάτων ενίσχυσης απασχόλησης και ηλεκτρονικής αναζήτησης και εξεύρεσης εργασίας του ΕΣΠΑ , το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση καθώς και η αξιοποίηση των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα απασχόλησης είναι μερικά από τα στοιχεία που συγκροτούν μια τοπική στρατηγική για την απασχόληση. Η ΚΕΔΚΕ μάλιστα αντιλαμβανόμενη τον ρόλο των ΟΤΑ σε ζητήματα ανεργίας και απασχόλησης ζήτησε ένα από τα εννέα υποπρογράμματα που περιλαμβάνονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΚΕΔΚΕ-ΟΑΕΔ να αφορά την τόνωση και ενίσχυση της Τοπικής Ανάπτυξης με ιδιαίτερη στόχευση στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τις φθίνουσες περιοχές. Εστιάζοντας στον τόπο μας, η διενέργεια έρευνας αγοράς από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο σχετικά με την ζήτηση απασχόλησης από την αγορά είναι αναγκαία για να προσδιορισθούν οι δεξιότητες και τα προσόντα, ξεπερνώντας τα προβλήματα της διαθρωτικής ανεργίας. Επίσης η ίδρυση Γραφείου ή Παρατηρητηρίου Απασχόλησης στο Νέο Δήμο Αγρινίου που σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ θα συνδέει την προσφορά απασχόλησης με την ζήτηση απασχόλησης είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε και θα έπρεπε να έχει γίνει χθες. Τέλος σε σχέση με την εκπαίδευση η σύνδεση της με την αγορά εργασίας είναι απαραίτητη στο βαθμό που η ανεργία τείνει να γίνει η χειρότερη μορφή κοινωνικού ρατσισμού, με τους ανέργους «εκτός των τειχών» να ζουν με τις παθητικές πολιτικές απασχόλησης(επίδομα ανεργίας) ή το χαρτζιλίκι της οικογένειας κοντά στα όρια της φτώχειας. Η προκήρυξη νέων ειδικοτήτων από εκπαιδευτικούς οργανισμούς όπως σχολές ΟΑΕΔ, δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων κλπ θα πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με την Θυρίδα Νεανικής Επιχειρηματικότητας και το Παρατηρητήριο Απασχόλησης που θα γνωρίζει τις ανάγκες της αγοράς σε νέες ειδικότητας και προσόντα. Ακόμα και η ταυτότητα και η διάρθρωση του Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας θα πρέπει να συνδεθεί με την περιφερειακή ανάπτυξη, την τοπική επιχειρηματικότητα και το νέο μοντέλο ανάπτυξης του Δήμου Αγρινίου για να αποδώσει πολλαπλασιαστικά σε θέσεις απασχόλησης και σύνδεση του ακαδημαϊκού χώρου με τα προβλήματα της υπαίθρου ενδοχώρας.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως φυσικός χώρος αναγέννησης της πολιτικής μπορεί να αποτελέσει προνομιακό πεδίο για την συμμετοχή των νέων , για την πολιτισμική αλλαγή στην καθημερινότητα , τελικά για να έχει ο καθένας μια δημιουργική δουλειά σε ένα ασφαλές περιβάλλον κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Ο πήχης των αλλαγών είναι ψηλά, ας μην κοντύνουμε την πόλη.

Αγρίνιο : Μια πόλη για τον Πολιτισμό

Με την γενιά μας για την πόλη μας

Είναι φορές που κάποιος από εμάς βρίσκεται σε ένα άλλο σημείο της χώρας και στην ερώτηση «από πού είσαι;» λαμβάνει την απάντηση «από το Αγρίνιο». Η επόμενη στιχομυθία αποκαλύπτει την έλλειψη πολιτιστικής και αναπτυξιακής ταυτότητας για την πόλη μας. «Από έξω;» ή «Πού είναι αυτό, στην Πελοπόννησο;», σαν να μην υπάρχει το «μέσα» που είναι το αστικό κέντρο αλλά μόνο η ενδοχώρα γνωστή για την καπνοπαραγωγή της. Είναι κάτι που μας στενοχωρεί όλους και μας κάνει να αναρωτιόμαστε «γιατί;». Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τον Πολιτισμό μέσα σε μια συνολικότερη στρατηγική αναδιαμόρφωσης της εικόνας της πόλης στο εθνικό στερέωμα; Μπορούμε να επιχειρήσουμε μέσα από μια σειρά πολιτιστικών παρεμβάσεων την οικονομική αναγέννηση και την διεκδίκηση μιας νέας θέσης στον εθνικό καταμερισμό εργασίας;

Μπορούμε αν αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε την δύναμη της μιας φωνής, αν ξεπεράσουμε την «τρομοκρατία» της κλίμακας, τον φόβο της μη αλλαγής.

Όσο πιο οργανικά και ευρηματικά συνδέεται ο πολιτισμός με την στρατηγική της αστικής ανάπτυξης τόσο πιο πολύ μπορεί να συμβάλλει στην προβολή της πόλης, την δημιουργία μιας «βιομηχανίας» πολιτισμού αλλά και ενός «νέου» τουρισμού στον οποίο το προσφερόμενο προϊόν δεν είναι μόνο οι προσφερόμενες υπηρεσίες αλλά το βίωμα μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας. Η επιχειρησιακή διάσταση του πολιτισμού στην πόλη μας οφείλει να συνδεθεί με την βαθιά εμπειρία του Καπνού αλλά και με τις σύγχρονες ανάγκες την Νέας Γενιά για πολιτιστική έκφραση μέσα από εναλλακτικές μορφές τέχνης όπως τα γκράφιτι, τα skateboards κλπ. Η πολιτιστική ζήτηση έχει αποκτήσει πια ένα ευρύ φάσμα κινούμενη από την τζαζ μουσική και το χοροθέατρο έως την τον κινηματογράφο και την φωτογραφία. Η πολιτιστική προσφορά δυστυχώς κινείται σε μεγάλο ποσοστό στο μονοπώλιο της παράδοσης(τσαρούχι-φουστανέλα). Οι μειοψηφίες στον τόπο μας δεν έχουν δικαιώματα στον πολιτισμό, αλλά αν κανείς αθροίσει όλες αυτές τις μειοψηφίες θα διαπιστώσει πως αποτελούν μια Νέα Πλειοψηφία που διεκδικεί και δικαιούται έναν άλλο ορίζοντα πολιτισμού με πλουραλισμό και ποικιλία , με αυτοέκφραση και αυτονομία.
Νεα Τοπική Αυτοπεποίθηση :Η ιστορία βρίσκεται στο Μέλλον μας
Η φολκορικότητα για μια πόλη όπως το Αγρίνιο με βαθιές και σπουδαίες παραδόσεις δεν αρκεί , ούτε ο πολιτισμός μπορεί να εκληφθεί σαν ένα άθροισμα εκδηλώσεων αλλά σαν μια αναγεννητική διαδικασία που βελτιώνει το κλίμα της πόλης και την διάθεση των πολιτών της.

Η πόλης μας δεν γιόρτασε ακόμα…(ψιθυρίστε το παντού)

Η δημιουργία Μουσείου Καπνού, η διοργάνωση Έκθεσης καπνικών προϊόντων, η επένδυση σε υποδομές και νέους θεσμούς πολιτισμού με καινοτόμο χαρακτήρα θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της πόλης σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον με προσέλκυση επενδύσεων και προβολή του γοήτρου της πόλης. Η επαναφορά των «Παπαστρατείων» και η συνεργασία του Δήμου με το Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικών Πόρων και Νέων Τεχνολογιών θα ανακινήσει μια μεγάλη κουβέντα που πρέπει επιτέλους να ανοίξει στην πόλη για την πολιτιστική της ταυτότητα μαζί με τους πνευματικούς ανθρώπους αλλά και κάθε κοινωνικό εταίρο. Χρειάζεται τόλμη και όραμα για να γίνει ο Πολιτισμός το όχημα για αλλαγές σε συμπεριφορές και νοοτροπίες που χαμηλώνουν τον πήχη σε μια περήφανη πόλη όπως το Αγρίνιο. Η δημοκρατία είναι εύθραυστη , ας δώσουμε το λόγο στους Πολίτες του Μέλλοντος.

Η Nεα Οικονομία του Αγρινίου

Η Νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης «Καλλικράτης» δημιουργεί νέους μεγαλύτερους δήμους , αιρετή δευτεροβάθμια περιφερειακή αυτοδιοίκηση καθώς και επτά γενικές διοικήσεις σε όλη τη χώρα. Αλλάζει τα δεδομένα στον αυτοδιοικητικό χάρτη της Ελλάδας και κατ επέκταση στον νομό Αιτωλοακαρνανίας και την περιοχή του Αγρινίου. «Το παλιό πεθαίνει, αλλά το νέο δεν έχει ακόμα γεννηθεί», γιατί αυτή η μεγάλη θεσμική αλλαγή απαιτεί για την ουσιαστική λειτουργία της ένα καινούργιο πολιτικό προσωπικό που θα αντιληφθεί πλήρως το εγχείρημα της αναπτυξιακής διάστασης των νέων δήμων καθώς και της αστικής διακυβέρνησης με ανοιχτές, συνεργατικές και συμμετοχικές διαδικασίες αποτελεσματικής σύνθεσης συμφερόντων.

Το Αγρίνιο από πόλη παροχής υπηρεσίας στην ύπαιθρο να γίνει εξαγωγική πόλη με νέα παραγωγική βάση

Το Αγρίνιο από μια Αγροτούπολη, τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει μετατραπεί σε μια Πόλη Αγορά που παρέχει υπηρεσίες στην ευρύτερη ενδοχώρα της. Από μια πόλη καπνεμπορικό κέντρο με τοπικές βιομηχανίες επεξεργασίας του καπνού που απασχόλησαν σημαντικό εργατικό δυναμικό, μετασχηματίστηκε σε μια πόλη εμπορική που παρέχει εκπαιδευτικές , ψυχαγωγικές , διοικητικές και άλλες υπηρεσίες στην ύπαιθρο. Έτσι από μια πόλη με εξαγωγική παραγωγική βάση που προσέλκυε εισοδήματα στην περιοχή από το εμπόριο του καπνού μεταλλάχτηκε σε μια πόλη που απομυζά δημογραφικά και εισοδηματικά την ύπαιθρο –ενδοχώρα χωρίς να της παρέχει αναπτυξιακή δυναμική ως η ηγέτιδα δύναμη του νομού, ως πρωτεύουσα πόλη. Οι άνθρωποι που μετακινήθηκαν από το χωριό στην πόλη βρήκαν φθηνή κατοικία αλλά όχι και απασχόληση, βρήκαν ποιότητα ζωής αλλά όχι και ευκαιρίες για επιχειρηματική δράση. Χρειάζεται να αναζητήσουμε την σύγχρονη ταυτότητα της πόλης. Ο νέος δήμος Αγρινίου με τους δέκα πρώην δήμους που συνενώνονται και με πληθυσμό που αγγίζει τους 97.000 κατοίκους παρέχει το κατάλληλο διοικητικό, χωροταξικό και οικονομικό πλαίσιο αυτής της Νέας Στόχευσης. Οι πόλεις είναι οι ζωντανοί οργανισμοί που έχουν την δυνατότητα της αυτοανανέωσης και με αυτόν τον τρόπο κατακτούν την επικράτεια του Μέλλοντος. Σήμερα είναι ανάγκη για την αυτοσυντήρηση της πόλης αλλά και για την δημιουργία μια νέας αστικής οικονομίας να μετατρέψουμε το Αγρίνιο σε μια Πόλη Ευκαιρία, σε έναν Περιφερειακό Πόλο Ανάπτυξης. Για να περάσουμε από τον αναχρονισμό σε μια Νεα Εποχή και από την παράδοση στην νεωτερικότητα, χρειαζόμαστε μια νέα αφήγηση μεγάλων οριζόντων, μια νέα τοπική αυτοπεποίθηση, με την κινητοποίηση τοπικών κεφαλαίων για μια δημιουργική οικονομία.

Το Αγρίνιο ήταν πάντα η πόλη της εργασίας και σήμερα αυτό οφείλει να ξαναγίνει. Η μεταποίηση κτηνοτροφικών προϊόντων όπως γάλα και κρέας, η επεξεργασία αγροτικών προϊόντων όπως αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, σπαράγγια και ρόδια , βρώσιμες ελιές και λάδι σε Βιοτεχνικά Πάρκα μπορεί να σηματοδοτήσει την επιστροφή της πόλης στο Μέλλον. Το Αγρίνιο από μια Πόλη παροχής υπηρεσίας να γίνει ξανά αυτό που έχει στο γενετικό της κώδικα, μια εξαγωγική πόλη προς τα μεγάλα αστικά κέντρα, μια πόλη της παραγωγής σε διαρκή αλληλεπίδραση με την ύπαιθρο που αποτελεί πια την περιφέρεια του Νέου Δήμου.

Τα χαρτιά είναι σημαδεμένα. Αλλάζουμε παιχνίδι;

Η γενιά των τριαντάρηδων, μορφωμένη και χειραφετημένη, δεν επιστρέφει στην πόλη διότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες για απασχόληση. Διαθέτουμε μια ρηχή οικονομία, χωρίς παραγωγική εξειδίκευση. Οι νέοι επιστήμονες συναντούν μια πόλη που δεν τους έλκει, χρειάζεται να κάνουμε το Αγρίνιο μια Πόλη μαγνήτη για τους δημιουργικούς ανθρώπους της γνώσης και της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και της τέχνης. Η οικονομική διαφοροποίηση και η δημιουργία Επιστημονικού Πάρκου σε συνεργασία του Δήμου με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας δίνει την ευκαιρία να αναδομήσουμε την πόλη μας. Δώστε μας την ευκαιρία, να σας δώσουμε την Αλλαγή.


Η Νέα οικονομία του Αγρινίου σχεδιάζεται περισσότερο με ποιοτικές αλλαγές και λιγότερο με μια απλή μεγέθυνση, σχετίζεται με την κινητοποίηση εγκλωβισμένων δημιουργικών δυνάμεων και λιγότερο με την διατήρηση ισορροπιών μηδενικού αθροίσματος. Ο «Καλλικράτης» έχει ανάγκη από μια κινηματική αυτοδιοίκηση που θα αφουγκράζεται τον παλμό της πόλης και τις προσδοκίες του κάθε δημότη. Σήμερα ο τομέας της μεταποίησης στην πόλη δέχεται ένα τεράστιο πλήγμα με βάση τα στοιχεία ενάρξεων και διακοπών του Επιμελητηρίου. Οι πολίτες δεν μπορούν να επιχειρήσουν, η πόλη χάνει σιγά σιγά το γονίδιο της δημιουργικότητας της. Ας ξαναγεννήσουμε την πόλη μας. Κάνε κάτι καινούργιο, αλλάζουμε την πόλη μας;

2010: Ένα Μέλλον για την Ισχυρή Αιτωλοακαρνανία

Υπάρχει άλλος δρόμος για την Αιτωλοακαρνανία. Είναι ο δρόμος της ενδονομαρχιακής ενότητας που καλλιεργεί συνείδηση και ταυτότητα Αιτωλοακαρνάνα πέρα από τεχνητές πολώσεις μεταξύ πόλεων που ανταγωνίζονται ποιος θα πάρει από το «λίγο» αντί να συνεργάζονται για να δημιουργήσουν από κοινού το «πολύ». Σε μια εποχή όπου οι συγχωνεύσεις εταιρειών και ο συνασπισμός κρατών επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και τις διεθνείς πιέσεις είναι τουλάχιστον παράλογο σε τοπικό επίπεδο οι δυνάμεις του κατακερματισμού και της πολυδιάσπασης να υπερισχύουν των δυνάμεων της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης. Η οικοδόμηση ενδονομαρχιακής ενότητας και η αποφυγή εσωτερικών συγκρούσεων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση τόσο για αποτελεσματικές διεκδικήσεις όσο και για αναπτυξιακές επιλογές με προοπτική. Οι τεχνητοί διαχωρισμοί περισσότερο εξυπηρετούν προσωπικούς εγωισμούς και διεκδικήσεις αξιωμάτων παρά το κοινό καλό και την ευημερία του τόπου. Η πολιτική όμως πρέπει να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι συντεχνιακές και κλειστές λογικές.

Στο επίπεδο των διεκδικήσεων του Νομού από την κεντρική εξουσία χρειάζεται αλλαγή στρατηγικής και τακτικής. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των διεκδικήσεων μας μάλλον παρουσιάζονται πενιχρά. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να επανεξετάσουμε την πορεία των διεκδικήσεων μας και να ξανασκεφτούμε την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής και της τακτικής μας.
Αν η πολιτική αποτελεί μια εξισορρόπηση συμφερόντων των αντιτιθέμενων μερών σε ένα σημείο όπου μεγιστοποιείται η συνολική ευημερία τότε οι ακραίες θέσεις διαφύλαξης που υπερασπιζόμαστε ως νομός μάλλον χαρακτηρίζονται από έναν ιδιόμορφο τοπικισμό παρά από μια ρεαλιστική προσέγγιση με μακροπρόθεσμη στόχευση. Οι διεκδικήσεις μας πρέπει να συνδυάζουν τα ζωτικά μας συμφέροντα με τις κοινές αξίες και όχι να «γραφικοποιούνται» μέσα από μια στείρα αντίδραση ως απότοκο τοπικιστικών φαινομένων. Ο εγκλωβισμός σε κλειστές λογικές και η εκτροπή μας στον πολιτικό ανορθολογισμό αποξενώνει την πλειοψηφία των πολιτών από την ουσία των διεκδικήσεων αδρανοποιώντας ολόκληρο το κοινωνικό κεφάλαιο. Η Δημιουργική Αιτωλοακαρνανία όμως είναι το έργο των ενεργών πολιτών και στο δίλημμα Ανάπτυξη ή Λαϊκισμός πρέπει να απαντούμε Ανάπτυξη αν θέλουμε να γίνουμε ο Νομός που τόλμησε το καινούργιο.
Ο δρόμος για μια Ισχυρή Αιτωλοακαρνανία δεν περνά όμως μόνο μέσα από την άρση των εξωτερικών περιορισμών και την επίτευξη των χρόνιων διεκδικήσεων μας αλλά κυρίως μέσα από την διαμόρφωση μιας Αναπτυξιακής Στρατηγικής που θα απαντά στα σύγχρονα ζητήματα και θα συντονίζεται με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις. Χρειάζεται να σκεφτούμε σφαιρικά και να σχεδιάσουμε τοπικά μια αναπτυξιακή στρατηγική η οποία θα στοχεύει στην δημιουργία μιας υγιούς παραγωγικής βάσης με εξαγωγικό χαρακτήρα(αγροτοβιομηχανία, αγροτουρισμός, δυναμικές καλλιέργειες, ιχθυοκαλλιέργειες, βιολογική κτηνοτροφία και γεωργία) και ικανότητα αλλαγής στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η ολοκλήρωση και διασύνδεση των μεταφορικών υποδομών καθώς και η σύζευξη των ακαδημαϊκών και τεχνολογικών ιδρυμάτων της περιοχής με τις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων μπορεί να διαμορφώσει πραγματικούς όρους για μια Ανάπτυξη με Ταυτότητα.
Στην εποχή της ευέλικτης παραγωγής, της ποικιλίας και της διατροφικής ασφάλειας αυτό που έχει ανάγκη ο νομός δεν είναι γενικές κατευθύνσεις και συνολικές αναφορές αλλά εξειδικευμένες προσεγγίσεις που θα διαφοροποιούν την παραγωγή από περιοχή σε περιοχή ανάλογα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η κάθε μια. Έτσι το Ξηρόμερο μπορεί να καθετοποιήσει την γαλακτοπαραγωγή του με ομάδες παραγωγών και να αναπτύξει την βιολογική κτηνοτροφία που έχει υψηλή προστιθέμενη αξία. Η Τριχωνίδα μπορεί να επενδύσει στην ελιά και την τυποποίηση ελαιολάδου ως προϊόν ονομασίας προέλευσης, στα βιολογικά προϊόντα καθώς και στην αλιεία με παράλληλη ανάπτυξη του ναυταθλητισμού και του οικολογικού και θρησκευτικού τουρισμού. Ο Βάλτος έχει όλες τις δυνατότητες να αναπτύξει τον αγροτουρισμό με πρότυπα επισκέψιμα αγροκτήματα, τον ιαματικό τουρισμό , την βιολογική κτηνοτροφία καθώς και την αλιεία στις τεχνητές λίμνες που διαθέτει ενώ ανοιχτή είναι η προοπτική για επενδύσεις σε αιολικά πάρκα και μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια που δημιουργούν μια μικροοικονομία της ισχύος.
Στην Ναυπακτία η ανάπτυξη του ορεινού και χειμερινού τουρισμού, ο θρησκευτικός και πολιτιστικός τουρισμός , η δημιουργία γυναικείων συνεταιρισμών με τοπικά παραδοσιακά προϊόντα αλλά και η δημιουργία παραθεριστικής κατοικίας υψηλών προδιαγραφών είναι προκλήσεις για το μέλλον. Τέλος στην περιοχή του Μεσολογγίου η προώθηση της καλλιέργειας ενεργειακών φυτών στην πεδιάδα του Αχελώου, η τυποποίηση της παραγωγής αυγοτάραχου και ο εκσυγχρονισμός της αλιείας, η ανάπτυξη πολιτιστικού τουρισμού και οικοτουρισμού είναι κάποιες κατευθύνσεις για το αύριο. Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης του νομού που στηρίχθηκε στην μονοκαλλιέργεια του καπνού και τις χαμηλές υπηρεσίες των αστικών κέντρων έχει συναντήσει τα όρια του. Από εδώ και στο εξής χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στους ενδογενείς παράγοντες της ανάπτυξης και στις αυξημένες αποδόσεις που προκύπτουν από τα σωρευτικά οικονομικά πλεονεκτήματα περιοχών που ακόμα δεν έχουν κεφαλαιοποιήσει τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.
Η Αιτωλοακαρνανία θέλει Αλλαγή για να μπει σε μια ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ όπου θα σταματήσει η πλήρης εξάρτηση της ανάπτυξης από την κεντρική εξουσία δημιουργώντας μια Νέα Τοπική Αυτοπεποίθηση στη βάση μιας αυτοτροφοδοτούμενης και βιώσιμης αναπτυξιακής δυναμικής.
Για να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω αυτό που απαιτείται κυρίως είναι η αναβάθμιση και ενεργοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου όσο και η απόκτηση διοικητικών ικανοτήτων υψηλού επιπέδου σε κάθε φορέα διακυβέρνησης. Η δικτύωση των κοινωνικών εταίρων και η συνεργασία των θεσμικών φορέων με το πατριδοπολιτιστικό κίνημα του τόπου μας είναι αναγκαία αφού έτσι συγκροτούνται ικανές ομάδες πίεσης σε διάφορα επίπεδα εξουσίας προωθώντας τα τοπικά συμφέροντα. Η κινητοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου στην αυτοκατανόηση αρχικά των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως νομός και σε δεύτερη φάση στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη δράσεων και πρωτοβουλιών αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην προώθηση μιας συμμετοχικής τοπικής δημοκρατίας όσο και στη δημιουργία ενός συλλογικού φαντασιακού, ενός Νέου Εμείς.
Χρειάζεται να περάσουμε από την παραπολιτική των πελατειακών σχέσεων και την υποπολιτική της ελλειμματικής κοινωνικής αντιπροσώπευσης στην αποκατάσταση των βασικών λειτουργιών της πολιτικής, «επιστρέφοντας στο μέλλον».Το 2010 να έχουμε κάνει την Αιτωλοακαρνανία έναν «´Εξυπνο Τόπο».
Με ενδονομαρχιακή ενότητα και ρεαλιστικές διεκδικήσεις, με μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική και αναβαθμισμένο κοινωνικό κεφάλαιο, με υψηλές διοικητικές ικανότητες και συμμετοχική αυτοδιοίκηση μπορούμε να επιδιώξουμε μια Προοδευτική Τοπική Ανάπτυξη με στόχο την «Έξυπνη» Αιτωλοακαρνανία.

Περιφερειακή συνείδηση και Τοπική ανάπτυξη

Mε αρκετές καθυστερήσεις έληξε τέλος Δεκέμβρη η τρίτη προγραμματική περίοδος για την Ελλάδα (2000-2006) και ξεκίνησε η τέταρτη προγραμματική περίοδος (2007-2013). Η νέα αυτή περίοδος σημαδεύεται από τέσσερα ξεχωριστά γεγονότα που είναι: α) Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης β) Η αναδιάρθρωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής γ) Η καταψήφιση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος δ) Η παγκόσμια οικονομική κρίση . Οι εξελίξεις αυτές συνδέονται άμεσα με το ύψος αλλά και τη διάρθρωση του Δ` Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης το οποίο αφορά καίρια τη χώρα μας και στην προκειμένη περίπτωση την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με την καθυστερημένη απορρόφηση κονδυλίων από το Γ ` Κ.Π.Σ και τη δημιουργία αιρετών περιφερειών που θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν συνολικά από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε, δημιουργούν ένα νέο ευρωπαϊκό και εθνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας καλείται να κινηθεί με ευελιξία, δημιουργικότητα και διορατικότητα. Η «Πολιτική για τη Συνοχή» που μαζί με τη Νομισματική Ένωση και την Ενιαία Αγορά αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς Πυλώνες των ευρωπαϊκών πολιτικών, δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη δράση των κεντρικών κρατών χωρίς τη συμμετοχή των περιφερειών και των πόλεων. Μόνο μια Ευρώπη των Περιφερειών μπορεί να οδηγήσει σε μια Ευρώπη των Πολιτών.

Στο πλαίσιο αυτό η Περιφέρεια αναδεικνύεται σαν το προνομιακό επίπεδο του χώρου για την εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών που στοχεύουν στη Συνοχή και την οικοδόμηση ενός ενιαίου οικονομικού και κοινωνικού χώρου. Έτσι το υπερεθνικό στοιχείο(η Ευρώπη) και το τοπικό στοιχείο(η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας) βρίσκονται σε μια νέα σχέση, που χωρίς να υποτιμά την εθνική συνιστώσα, αναδεικνύει καινούργιους δεσμούς. Το ζήτημα που τίθεται έντονα είναι αν οι περιφέρειες είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτών των νέων ρόλων και εάν διαθέτουν αυτή την εσωτερική δομή, ταυτότητα και οργάνωση για να αδράξουν αποτελεσματικά τις ευκαιρίες υπό το πρίσμα της Διοικητικής Αναδιάρθρωσης της χώρας (Σχέδιο Καλλικράτης).

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας μέσα σε ένα πλαίσιο δυνατοτήτων(πανεπιστημιακά ιδρύματα, γεωπολιτική θέση, υποδομές, υδάτινοι πόροι) αλλά και περιορισμών(αποβιομηχάνιση, προβληματική κλαδική διάρθρωση, ανεργία) εμφανίζει ένα ιδιαίτερο μειονέκτημα που ταλανίζει διαχρονικά την ικανότητα της να διεκδικήσει εξωτερικά και να συντονίσει εσωτερικά, προγράμματα, δράσεις, έργα και πολιτικές. Το μειονέκτημα αυτό αναφέρεται στην αδυναμία συγκρότησης μιας ικανής συνείδησης και ταυτότητας Περιφέρειας που θα μοιράζονται από κοινού οι τρεις νομοί(Αιτωλοακαρνανίας, Ηλείας, Αχαΐας) σε οικονομικό, θεσμικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, επιχειρηματικό και τελικά πολιτικό επίπεδο. Η αναπτυξιακή υστέρηση που παρατηρείται(με βάση το κατά κεφαλή προϊόν η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατατάσσεται στην 11η θέση ανάμεσα σε 13 περιφέρειες) και αποτυπώνεται στους δείκτες ευημερίας, οφείλεται κυρίως στην έλλειψη μιας συγκροτημένης περιφερειακής συνείδησης που θα οικοδομούσε πολιτικές συνέργιας, θα προωθούσε τη μεταφορά καλών πρακτικών από νομό σε νομό, θα μείωνε πιθανούς ανταγωνισμούς που οδηγούν σε παίγνια μηδενικού αθροίσματος, θα ελαχιστοποιούσε τοπικιστικές λογικές χωρίς αναπτυξιακό αντίκρισμα και θα πετύχαινε να διεκδικήσει αποτελεσματικά από την κεντρική εξουσία αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα και έργα με στόχο την ανάπτυξη της Περιφέρειας.

Η κατασκευή της Γέφυρας Ρίου- Αντιρρίου είναι ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αίρει σε υψηλό βαθμό τη γεωγραφική ασυνέχεια μεταξύ της Αιτωλοακαρνανίας και της Αχαΐας, Ηλείας δημιουργώντας νέες προοπτικές για τη μεταφορά αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και ιδεών. Μπορεί να αποτελέσει τη Γέφυρα της Περιφέρειας με το Μέλλον αν συνδυαστεί με ένα σύνολο πολιτικών που θα στοχεύουν όχι μόνο στην χωρική ενοποίηση αλλά και στην αναπτυξιακή συνοχή που δυστυχώς λείπει. Η συγκρότηση κοινής περιφερειακής συνείδησης περνά κυρίως μέσα από την άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων τόσο στην κατανομή των κονδυλίων όσο και στην επίτευξη ρυθμών ανάπτυξης. Σε μια Περιφέρεια όπου το 1999 το κατά κεφαλή ΑΕΠ ανά Νομό ως ποσοστό του εθνικού μέσου όρου ήταν 74,3% για την Αιτωλοακαρνανία, 89,6 % για την Αχαΐα και 75,6% για την Ηλεία , η κατανομή των κονδυλίων του Γ` Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος ήταν και είναι 24% για την Αιτωλοακαρνανία, 36% για την Αχαΐα και 32% για την Ηλεία. Αυτή η άνιση κατανομή φυσικά αναπαράγει αντί να εξομαλύνει τις ανισότητες και δημιουργεί συγκρουσιακές καταστάσεις με αποτέλεσμα η ανάπτυξη να μην είναι συμμετοχική αλλά επιλεκτική και επομένως μη περιφερειακή. Η λειτουργία της Περιφέρειας ως Περιφέρειας είναι επιτακτική μπροστά στις προκλήσεις του Δ` Κ.Π.Σ και θα είναι επιπλέον δημιουργική για κάθε Πολίτη της Περιφέρειας στο βαθμό που γίνει συμμετοχική, ανοιχτή και δίκαιη στον καθένα από αυτούς είτε είναι από το Αγρίνιο, είτε από την Αμαλιάδα, είτε από την Πάτρα, είτε από το Μεσολόγγι είτε από κάθε γωνία αυτής της Περιφέρειας.

ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΣ

Μας εµπνέει και µας οδηγεί µια Πολιτεία δηµοκρατική και αποκεντρωµένη, µια τοπική αυτοδιοίκηση ισχυρή, ανθρωποκεντρική, µε ανοιχτούς ορίζοντες, τόπος αναγέννησης µιας καινούριας προοδευτικής συλλογικότητας, βήµα για να σταθούν οι Νέοι Πολίτες ατενίζοντας αλλιώς το Μέλλον της Πολιτικής. Για να κάνουµε πράξη τις προσδοκίες της γενιάς µας, για να σχεδιάσουµε τα όνειρα µε δύναµη και ρεαλισµό. Το στοίχηµα της Νέας Πόλης είναι το στοίχηµα του καθηµερινού ανθρωπισµού, της ανοιχτής κοινωνίας στη διαφορετικότητα και τις εξελίξεις, της συµµετοχής των πολιτών στην τοπική διακυβέρνηση, της βιώσιµης ανάπτυξης που σέβεται το µέλλον των επόµενων γενεών, της δηµιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου.

Βιώσιμη Πόλη
Η δηµιουργική διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων µπορεί να µετεξελίξει τις πόλεις από αστικούς πυρήνες υποβάθµισης του περιβάλλοντος σε χώρους αναζήτησης αειφόρων πρακτικών και λύσεων, µε στόχο την αναβάθµιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Η αισθητική, αρχιτεκτονική, πολεοδοµική και περιβαλλοντική επανασχεδίαση πόλεων και οικισµών εγκαινιάζει καινούριες ανθρώπινες σχέσεις, οικοδοµεί πολιτισµικές ταυτότητες µε µέλλον στο παγκόσµιο χωριό, δηµιουργεί µια πόλη για τους πολίτες, σε εταιρική σχέση µε την ύπαιθρο και ισόρροπη σχέση µε τον περιαστικό χώρο. Η αξιοποίηση των πολιτιστικών πόρων και η διατήρηση και ανάπτυξη της φυσικής κληρονοµιάς αποτελούν τις προϋποθέσεις για την Αρχιτεκτονική µιας Βιώσιµης Πόλης.

Συμμετοχική Πόλη
Οι πόλεις είναι οι άνθρωποι τους. Οι πολίτες αποτελούν το σηµαντικότερο κοινωνικό κεφάλαιο και η Νέα Γενιά την αιχµή µιας Πόλης συµµετοχικής που επενδύει στους ανθρώπους της γιατί αυτοί είναι η δύναµη της. Η συµµετοχή στην τοπική διακυβέρνηση προσδίδει στην πόλη την ικανότητα της αυτοανανέωσης και της αναδηµιουργίας, κοινωνικοποιεί την πολιτική εξουσία, κάνει τις πόλεις χώρους αναζήτησης της καινοτοµίας και αναζωογόνησης του δηµόσιου πεδίου. Η ανάπτυξη και η εµβάθυνση θεσµών συµµετοχικής δηµοκρατίας αποτελεί εγγύηση για την υπεράσπιση της ποιότητας ζωής. Η αναζήτηση µιας νέας θεσµικής συγκρότησης που να ενεργοποιεί το κοινωνικό κεφάλαιο και να κινητοποιεί του Πολίτες αποτελεί πρώτη προτεραιότητα.

Ανοιχτή Πόλη
Οι πόλεις αναδεικνύονται σε κόµβους παγκόσµιων και τοπικών δικτύων καθώς εξουσίες µεταφέρονται διαρκώς από το εθνικό επίπεδο είτε σε υπερεθνικούς θεσµούς είτε σε τοπικούς θεσµούς. Η αναβάθµιση του ρόλους τους τις καθιστά κέντρα πληθυσµιακών, πληροφοριακών, πολιτιστικών, τεχνολογικών και εµπορικών ροών. Η ανοιχτή ή κλειστή τους υπόσταση καθορίζει σε µεγάλο βαθµό αν θα οδηγηθούν στην αξιοποίηση των νέων ευκαιριών που παρουσιάζονται ή θα εγκλωβιστούν σε µια αυτάρεσκη και φοβική αντίληψη στο εσωτερικό τους. Η ανοιχτή κοινωνία δηµιουργεί νέους ορίζοντες στην πόλη, µε την δηµιουργική ενσωµάτωση των µεταναστών, τον σεβασµό στην διαφορετικότητα και την κοσµοπολίτική οπτική που µπορεί να οικοδοµήσει µελλοντικά µια οικουµενικότητα αρχών και αξιών.

Ανθρώπινη Πόλη
Χρειάζεται να υπερασπιστούµε το δηµόσιο χώρο, τον τόπο της συνάντησης, του διαλόγου, ακόµα και της δηµιουργικής διαφωνίας, γιατί αυτός είναι ο κοινός µας χώρος, η υπεραξία της συνύπαρξης µας. Να χτίσουµε της σύγχρονη γειτονιά και να προωθήσουµε σχεδιασµένα µια νέα αντίληψη για τη δηµιουργική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου. Υπάρχει και ο άλλος δρόµος της αλληλεγγύης και της συνοχής εκτός από αυτόν του ανταγωνισµού και της σύγκρουσης. Να εµπνεύσουµε, πρώτα µες τη δική µας γενιά, µια πολιτισµική αλλαγή στο επίπεδο της καθηµερινότητας, σφυρηλατώντας νέους κοινωνικούς δεσµούς, µε αυτοσεβασµό και αλληλοβοήθεια, µε τον εθελοντισµό και την κοινωνική προσφορά. Χρειαζόµαστε µια νέα στάση ζωής, η Αλλαγή ξεκινά πρώτα από εµάς.

Ο Άλλος Δρόμος
Να γίνουµε δηµιουργικοί και υπεύθυνοι, να διεκδικούµε τα δικαιώµατα µας σαν πολίτες και να τηρούµε τις υποχρεώσεις µας γιατί κι αυτές είναι προϋπόθεση για να ασκήσουν οι συµπολίτες µας τα δικά τους δικαιώµατα. Για διάφανη και αποτελεσµατική εξυπηρέτηση από τις δηµοτικές υπηρεσίες, για καθαρή πόλη, για ιδιωτικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, για µια αγορά που σέβεται τον πολίτη-καταναλωτή. Έτσι κερδίζουµε την ποιοτική αναβάθµιση της καθηµερινότητας, διεκδικώντας παράλληλα από ένα σύγχρονο κράτος την παροχή των δηµόσιων αγαθών σε υψηλά επίπεδα και τον σεβασµό στα δικαιώµατα του Πολίτη. Ο «άλλος δρόµος» για την Ελλάδα και τη Νέα Γενιά είναι ο δρόµος των υπεύθυνων και ενεργών πολιτών που µε την προσωπική τους στάση και την δηµόσια δράση τους εµπεδώνουν αρχές και αξίες, ανοίγουν το δρόµο της προόδου.