Περιβαλλοντικά Προβλήματα και Ανακύκλωση
Η αναγκαιότητα της Ανακύκλωσης
Οικονομία και Περιβάλλον
Κάθε διάλεξη σχετικά με ένα επιστημονικό ζήτημα το οποίο γνωρίζει ευρεία εφαρμογή και αποκτά ως εκ τούτου σημαντικό παράγοντα εξέλιξης της ζωής της κοινότητας είτε από την οικονομική της διάσταση είτε από την περιβαλλοντική της διάσταση, δεν μπορεί να αγνοεί την περιρρέουσα ατμόσφαιρα ούτε την συγκυρία μέσα στην οποία διαμορφώνεται. Επομένως δικαιολογημένη θα είναι η αναφορά μου στην παγκόσμια οικονομική κρίση με τα εγχώρια χαρακτηριστικά που αυτή αποκτά. Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ ως χρηματοπιστωτική κρίση και εξαπλώθηκε σαν ντόμινο στις ευρωπαϊκές κοινωνίες αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη, δεν αναδεικνύει τίποτα άλλο παρά το πόσο απέχει η πραγματική οικονομία της παραγωγής από την πλασματική οικονομία των ομολόγων, των μετοχών , των funds, μιας ολόκληρης συστοιχίας χρηματοπιστωτικών προϊόντων που τελικά εκφράζουν προσδοκίες και τίποτε άλλο. Αλήθεια έχει γίνει άραγε αντιληπτό ότι οι νόμοι της βιολογίας και της λειτουργίας των οικοσυστημάτων διέπουν και το οικονομικό σύστημα ή θεωρείται η παρουσία της φύσης αυτονόητη σαν μια δεξαμενή ύλης και ενέργειας;
Η λειτουργία του οικονομικού κυκλώματος όπως αυτό απαρτίζεται από τις επιχειρήσεις(παραγωγοί),τα νοικοκυριά (καταναλωτές), την αγορά συντελεστών παραγωγής(κεφάλαιο, εργασία) καθώς και την αγορά αγαθών και υπηρεσιών με το κράτος να διαδραματίζει έναν ρυθμιστικό ρόλο, για να μπορέσει να λειτουργήσει, χρειάζεται εισροή ύλης και ενέργειας. Αν φανταστούμε το οικονομικό κύκλωμα σαν ένα ηλεκτρικό κύκλωμα τότε η μπαταρία που ενεργοποιεί το κύκλωμα αυτό είναι η Φύση. Δεν είναι ούτε το χρήμα που απλά συμβολίζει μια εμπράγματη αξία αλλά ούτε και τα υπόλοιπα εσωτερικά στοιχεία του κυκλώματος. Η φύση με τους πόρους που διαθέτει εξασφαλίζει καταρχάς το βιολογικό υπόβαθρο της ζωής και μετέπειτα την εισροή πόρων για την λειτουργία των ανθρώπινων κοινωνιών και την ικανοποίηση βιοτικών, αισθητικών και λοιπών αναγκών. Επομένως η οικονομική ανάπτυξη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την οικολογική ισορροπία του πλανήτη αλλά και την ποιότητα της ζωής πάνω σε αυτή. Έτσι η προστασία του περιβάλλοντος δεν προβάλλει μόνο ως αυταξία, ένα ιδεολόγημα των οικολόγων ή μια ηθική επιταγή αλλά ως μια βασική προϋπόθεση για την αειφορία της ανάπτυξης και το σεβασμό των μελλοντικών γενεών (διαγενεακή ισότητα). Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου για παράδειγμα σε μακροχρόνιο επίπεδο δεν οφείλεται στην αύξηση του φόρου των καυσίμων ή στην δημιουργία τεχνητής ζήτησης, αλλά στην αύξηση της σπανιότητας του πόρου λόγω της αλόγιστης χρήσης του στο μίγμα των ενεργειακών πόρων. Μια νέα ηθική του κέρδους που θα ενσωματώνει στην λογική της την κοινωνική εταιρική ευθύνη μπορεί να μετριάζει το βραχυπρόθεσμο όφελος των επιχειρήσεων αλλά θα διανέμει καλύτερα την ευημερία ανάμεσα στο παρόν και το μέλλον.
Επιστρέφοντας στην λειτουργία του ανοικτού συστήματος που λέγεται οικονομικό κύκλωμα, μπορεί να παρατηρήσει κανείς, πως η εισροή ύλης και ενέργειας μετασχηματίζεται μέσω της χρήσης των μεθόδων παραγωγής σε προϊόντα τα οποία καταλήγουν σε απόβλητα ως εκροές του συστήματος. Δηλαδή ενώ το οικονομικό κύκλωμα εισήγαγε ενέργεια και μάζα και με υψηλή ενεργειακή τάξη(εντροπία), τελικά εξήγαγε στο περιβάλλον ενέργεια και ύλη με χαμηλή ενεργειακή τάξη. Με λίγα λόγια το πετρέλαιο έγινε ατμοσφαιρικοί ρύποι, η βιομάζα έγινε θερμότητα, μια ηλεκτρονική συσκευή έγινε απαξιωμένο στερεό απόβλητο.(1ος και 2ος νόμος της θερμοδυναμικής). Η κατεύθυνση της οικονομίας προς έναν κόσμο ενεργειακής πενίας είναι πια σαφής. Πως αντιστρέφεται αυτή η πορεία;
Η επανένταξη υλικών στο ρεύμα της παραγωγής-κατανάλωσης καθώς επίσης και η ανάκτηση ενέργειας δεν δίνουν συνολική και οριστική λύση στο πρόβλημα όμως αυξάνουν τον βαθμό αειφορίας του συστήματος και χαράσσουν μια βιώσιμη προοπτική για τον πλανήτη σε καθεστώς συλειτουργίας των οικονομικών συστημάτων με τα φυσικά οικοσυστήματα.
Στην λογική της μετατροπής των εκροών του οικονομικού κυκλώματος σε χρήσιμες εισροές εντάσσεται και η λειτουργία της ανακύκλωσης.
Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα πλέον σύνθετα και δύσκολα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας, όπως και κάθε σύγχρονη κοινωνία.
Με τα σημερινά δεδομένα, στη χώρα μας παράγουμε κάθε χρόνο περίπου 4.8 εκατομμύρια τόνους αστικών στερεών απορριμμάτων (απορρίμματα που προέρχονται από κατοικίες και εμπορικές δραστηριότητες), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται στις ποσότητες αυτές τα απόβλητα της γεωργίας, του οικοδομικού τομέα και της βιομηχανίας.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε κάτοικος αυτής της χώρας παράγει κατά μέσο όρο 480 κιλά αστικά απορρίμματα ετησίως.
Επισημαίνεται ότι η Περιφέρεια Αττικής παράγει περίπου 39% της συνολικής ποσότητας, ακολουθούμενη από την Κ. Μακεδονία (16%), με το 9% να παράγεται μόνο στο Νομό Θεσσαλονίκης.
Τα τελευταία χρόνια λόγω της ανάπτυξης των μεγάλων αστικών κέντρων, της συνεχούς αύξησης του τουριστικού ρεύματος, της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και κατ’ επέκταση της αλλαγής των καταναλωτικών συνηθειών παρατηρείται μια τάση σημαντικής αύξησης της παραγωγής των αστικών απορριμμάτων, με ταυτόχρονη αλλαγή της ποιοτικής τους σύστασης (αύξηση των επικίνδυνων και τοξικών απορριμμάτων, εμφάνιση σύνθετων υλικών συσκευασίας, κλπ), ενώ παράλληλα παρατηρείται όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα στην εξεύρεση και αποδοχή χώρων για τη διαχείρισή τους.
Εκτός αυτού, μεγάλες ποσότητες χρήσιμων υλικών όπως χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, μέταλλα, ξύλο χάνονταν, ενώ θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν είτε με την επαναχρησιμοποίησή τους είτε με την ανακύκλωση και τη χρήση τους σε νέες εφαρμογές, εξοικονομώντας έτσι τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών και ενέργειας.
Οι σύγχρονες αντιλήψεις και πρακτικές για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων υπαγορεύουν πλέον σχεδιασμό και υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων, με βασικούς στόχους την αειφορία και την αποτελεσματική διαχείριση και εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας.
Το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί καθαρά προς την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, την ανακύκλωση και προς την μείωση των επικίνδυνων συστατικών των αποβλήτων.
Σήμερα, οι βασικοί άξονες της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στη χώρα μας, διαμορφούμενες σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, προσδιορίζονται ιεραρχικά ως ακολούθως:
Πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων
Ανάλυση κύκλου ζωής προϊόντων (ΑΚΖ) περιβαλλοντικός σχεδιασμός προϊόντος νέοι τρόποι παραγωγής, περιορισμός της χρήσης επικίνδυνων ουσιών, μείωση της κατανάλωσης, επιλεκτική κατανάλωση με στόχο τη μείωση των απορριμμάτων που προορίζονται για τελική απόθεση.
Επαναχρησιμοποίηση υλικών, όπου αυτό είναι εφικτό
Ανακύκλωση υλικών (παραγωγή δευτερογενών υλικών) & αξιοποίηση αποβλήτων για παραγωγή ενέργειας
Ασφαλής τελική διάθεση σε οργανωμένους χώρους υγειονομικής ταφής.
Στη χώρα μας η διαδικασία της ανακύκλωσης μέχρι πριν από λίγο καιρό εφαρμόζονταν σε περιορισμένη κλίμακα, κυρίως στα πλαίσια επιχειρηματικής δραστηριότητας (με έμφαση στα βιομηχανικά υποπροϊόντα - scrap, χαρτί και γυαλί) και πρωτοβουλιών περιβαλλοντικών οργανώσεων και ευαισθητοποιημένων κοινωνικών ομάδων.
Το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ διαμόρφωσε μια νέα πολιτική διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, σε συμφωνία με την ευρωπαϊκή Νομοθεσία και τη σύγχρονη επιστημονική γνώση.
Τον Αύγουστο του 2001 ψηφίστηκε στη Βουλή ο Νόμος 2939 (ΦΕΚ 179 Α) που ρυθμίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από τις συσκευασίες και καθορίζει τους βασικούς άξονες για τη διαχείριση μιας σειράς άλλων προϊόντων μετά τη χρήση τους, όπως τα χρησιμοποιημένα ελαστικά αυτοκινήτων, τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής, τα απόβλητα ηλεκτρικών & ηλεκτρονικών συσκευών, τις χρησιμοποιημένες μπαταρίες & συσσωρευτές, τα χρησιμοποιημένα λιπαντικά έλαια, μπάζα κ.α, ενώ οι ειδικότερες προϋποθέσεις και οι όροι διαχείρισής τους προσδιορίζονται σε επί μέρους Π.Δ που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το 2004.
Με τη νέα νομοθεσία επιβάλλεται:
Η χωριστή συλλογή των παραπάνω απορριπτόμενων προϊόντων από τα λοιπά οικιακά απόβλητα και η επιστροφή τους σε ειδικά σημεία συλλογής που οργανώνονται για το σκοπό αυτό, χωρίς την οικονομική επιβάρυνση του καταναλωτή. Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντική η συμμετοχή του πολίτη στην επιτυχία της νέας προσπάθειας που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και στην προστασία της δημόσιας υγείας. Η ευθύνη του παραγωγού (συσκευαστή, εισαγωγέα, κατασκευαστή) των παραπάνω προϊόντων, για την οργάνωση και τη χρηματοδότηση των εργασιών εναλλακτικής διαχείρισης (οργάνωση σημείων συλλογής με τη συμμετοχή των ΟΤΑ, μεταφορά των αποβλήτων σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις διαλογής/επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων, ανακύκλωση & αξιοποίηση και ασφαλής διάθεση των υπολειμμάτων σε οργανωμένους χώρους διάθεσης.
Για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας οι παραγωγοί των συσκευασιών και των «άλλων προϊόντων» έχουν οργανώσει συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, τα οποία λειτουργούν με έγκριση του Υπουργού.
Η ανακύκλωση σήμερα
Η ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων, δηλαδή των συσκευασιών, του έντυπου υλικού, των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, του οργανικού κλάσματος από τα εργοστάσια διαλογής, καθώς και των ηλεκτρικών στηλών, ανέρχεται σήμερα στο 25%, έναντι 6% που ήταν το 2004.
Η ετήσια μείωση του όγκου των αποβλήτων συνολικά από την ανακύκλωση των οικιακών αλλά και άλλων ρευμάτων (ΟΤΚΖ, Λάστιχα, Λιπαντικά Έλαια, Συσσωρευτές), εκτιμάται σε 5,2 εκατ. κυβικά μέτρα.
Επίσης, η εξοικονόμηση ενέργειας ανέρχεται σε 2.600.000 GJ, ενώ η μείωση των εκπομπών και ιδιαίτερα του CO2 (φαινόμενο του θερμοκηπίου) είναι της τάξης των 360.000 τόνων ανά έτος.
Επίσης, η εξοικονόμηση ενέργειας ανέρχεται σε 2.600.000 GJ, ενώ η μείωση των εκπομπών και ιδιαίτερα του CO2 (φαινόμενο του θερμοκηπίου) είναι της τάξης των 360.000 τόνων ανά έτος.
Τα οφέλη της ανακύκλωσης δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά, αλλά και οικονομικά, τεχνικά και κοινωνικά. Ενδεικτικά σημειώνονται τα εξής:
Εξοικονόμηση χώρων ταφής απορριμμάτων
Εξοικονόμηση ενέργειας
Λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα
Νέες θέσεις εργασίας
Με το Νόμο 2939/01 η πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων δεν αποτελεί μόνο αντικείμενο μιας τεχνικής διαδικασίας αλλά επιπλέον κοινωνικής και πολιτικής. Απαιτείται συνολική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος. Απαιτούνται αλλαγές στις κοινωνικές συμπεριφορές και νοοτροπίες.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οποία ανήκει η αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων, οφείλει να προσαρμόσει την πολιτική της στις νέες μεθόδους διαχείρισης, να τηρήσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας για την εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης, να συνεργασθεί με τα εγκεκριμένα συστήματα και να αναλάβει ενεργό ρόλο στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού στις νέες συνθήκες.
Η κρίση είναι μια ευκαιρία για αλλαγή. Η δημιουργία μιας κοινωνίας όχι μόνο δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων δεν πρέπει να εκληφθεί ως ένας εξουσιαστικός καταναγκασμός αλλά ως μια μορφή ανθρώπινης χειραφέτησης από τις αναποτελεσματικές κρατικές δομές που έχουν αποτύχει σε μια σειρά από περιβαλλοντικές πολιτικές και αναζητούν σήμερα έναν νέο τρόπο λειτουργίας θέλοντας τον πολίτη συμμέτοχο στις αλλαγές. Η επιλογή για διαλογή στην πηγή κάνει τον πολίτη συμμέτοχο στην συμμαχία για καθαρές πόλεις και τον μετατρέπει σε πρωταγωνιστή μιας Πράσινης Κοινότητας. Το κόστος μη επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων σήμερα γίνεται δυσβάσταχτο για τις μελλοντικές γενεές. Η δράση σήμερα γίνεται μια ευκαιρία για αύριο. Ενδεικτικά αναφέρω πως ένας τόνος ανακυκλωμένου χαρτιού σώζει 17 δένδρα. Για την δημιουργία νέου χαρτιού από ανακυκλωμένο χαρτί καταναλώνεται 65% λιγότερο νερό, με 75% λιγότερη ρύπανση και 35% λιγότερη μόλυνση του νερού. Η δημιουργία νέων υλικών από ανακυκλωμένο ατσάλι καταναλώνει 74% λιγότερη ενέργεια. Η δημιουργία νέων υλικών από ανακυκλωμένο αλουμίνιο καταναλώνει 95% λιγότερη ενέργεια. Η ανακύκλωση χαρτιού, χαρτονιών, υαλικών και μετάλλων λιγοστεύει κατά 1870 κιλά το διοξείδιο του άνθρακα ετησίως. Η ανακύκλωση ενός τόνου χαρτιού ετησίως χαρίζει τρία κυβικά μέτρα γης, μειώνει κατά 4000 κιλοβατώρες την ηλεκτρική ενέργεια, σώζει 29000 λίτρα νερό και μειώνει κατά 30 κιλά την ατμοσφαιρική ρύπανση. Σε όλα αυτά δεν είναι λίγο να σημειώσουμε ότι δημιουργούνται θέσεις απασχόλησης καθώς η παραγωγή και η κατανάλωση από γραμμικές διαδικασίες αναδιοργανώνονται σε κυκλικές διαδικασίες κατ αναλογία των κύκλων των υλικών στη φύση. Η φύση δεν παράγει σκουπίδια αλλά εντάσσει κάθε άχρηστη ουσία σε ένα νέο κύκλο που είναι χρήσιμη πχ η αποικοδόμηση οργανικής ύλης από βακτήρια που γίνεται χρήσιμο λίπασμα για τα φυτά.
Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργούνται από την ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων και αποβλήτων είναι :
.Κίνδυνος έκρηξης και πυρκαγιάς, όταν αποτίθενται εύφλεκτα υλικά ή υλικά που είναι δυνατόν με διάφορες επιδράσεις και διεργασίες να δημιουργήσουν εκρηκτικά μίγματα.
.Ρύπανση επιφανειακών και υπόγειων νερών με τοξικές ουσίες, που από στερεά απόβλητα μεταφέρονται σε αυτά. Αυτό γίνεται με τα στραγγίσματα των αποβλήτων που βρίσκονται σε ημίρρευστη κατάσταση ή με εκπλύματα που δημιουργούνται από τα νερά της βροχής, όταν αυτά περνούν μέσα από τα απόβλητα. Το είδος αυτό της ρύπανσης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο μια και είναι δύσκολο να προβλεφθεί που και πότε θα εμφανισθεί.
.Μεταφορά τοξικών στερεών αποβλήτων από τον άνεμο με τη μορφή σκόνης σε επιφανειακά νερά, σε γειτονικές καλλιέργειες και στον αέρα κατοικημένων περιοχών. Η ένταση και οι επιπτώσεις της ρύπανσης αυτού του είδους είναι δύσκολο να εκτιμηθούν.
.Εκπομπή τοξικών και δύσοσμων αερίων, τα οποία σχηματίζονται με την επίδραση χημικών και βιολογικών παραγόντων.
Το Εθνικό Πάρκο Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου Αιτωλικού , Εκβολών Ευήνου και Αχελώου και Εχινάδων νήσων βρίθει ανεξέλεγκτων μικρών χώρων διάθεσης απορριμμάτων. Ο Φορέας Διαχείρισης στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του σχετικά με την διοίκηση και διαχείριση του Εθνικού Πάρκου ανέλαβε την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τον Προσδιορισμό Χώρου Απόθεσης Αδρανών υλικών όπως επίσης και μελέτη σχετικά με τον προσδιορισμό των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων. Τα αποτελέσματα των μελετών έχουν κοινοποιηθεί στους δήμους του Εθνικού Πάρκου με αντίστοιχα στίγματα και φωτογραφίες για να επιληφθούν του ζητήματος με τις υπηρεσίες καθαριότητας που διαθέτουν, ενώ η μελέτη για τον προσδιορισμό χώρου απόθεσης αδρανών υλικών είναι προς διάθεση σε κάθε αρμόδια υπηρεσία που μπορεί να την αξιοποιήσει για την θεσμοθέτηση ενός τέτοιου χώρου. Το τμήμα εποπτείας, φύλαξης και εφαρμογών διαχείρισης του Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου καθημερινά περιπολεί και εποπτεύει το Εθνικό Πάρκο έτσι ώστε σε συνεργασία με υπηρεσίες και αρχές να συμβάλλει στην μείωση της ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων η οποία υποβαθμίζει τις περιοχές Ramsar και Νατουρα όσο και τις προστατευόμενες περιοχές του Εθνικού Πάρκου και ιδίως της περιοχές φύσης και απολύτου προστασίας. Η καταστροφή ενδιαιτημάτων ορνιθοπανίδας καθώς και η αλλοίωση οικοτοπων προτεραιότητας, αντιβαίνει τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την διατήρηση των οικοτοπων και της άγριας ζωής 92/43 και την οδηγία για την ορνιθοπανίδα 79/409.
Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων κατάφερε να οργανώσει και να λειτουργήσει τέσσερις ΧΥΤΑ στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, στους πρώην δήμους Παλαιρου, Ναυπάκτου, Μεσολογγίου και Στρατου ,καλύπτοντας ολόκληρο τον πληθυσμό του νομού. Η μετατροπή τον ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ προϋποθέτει την λειτουργία της ανακύκλωσης τόσο με την διαλογή στην πηγή από τους πολίτες όσο και με την αξιόπιστη και αποτελεσματική συλλογή και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών στις διαπιστευμένες εταιρείες ανακύκλωσης. Ενδεικτικά αναφέρω πως στον ΧΥΤΑ Μεσολογγίου μεταφέρονται μηνιαίως 1210 τόνοι απορριμμάτων και συγκεκριμένα από τον πρώην δήμο Αιτωλικού 233 τόνοι , πρώην δήμο Οινιαδων 167 τόνοι , πρωην δήμο Χαλκειας 90 τόνοι και δήμο Μεσολογγίου 719 τόνοι. Αυτός ο όγκος απορριμμάτων παράγεται από συνολικό πληθυσμό 38 χιλιάδων κατοίκων.
Σχεδιάζεται σήμερα χωρίς να είναι διασφαλισμένο ότι θα κατασκευασθεί Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στον Χυτα του Δήμου Στράτου ως ολοκληρωμένη εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων με τέσσερις μονάδες επεξεργασίας. Η πρώτη θα επεξεργάζεται τα ανακυκλώσιμα υλικά των μπλε κάδων , η δεύτερη θα κάνει μηχανική διαλογή στα υλικά των κοινών κάδων, τα υπολείμματα τροφών θα οδηγούνται στην τρίτη μονάδα για κομποστοποίηση ενώ στην τέταρτη μονάδα θα γίνεται παραγωγή ενέργειας από την καύση του βιοαερίου. Ας ελπίσουμε ότι η δημιουργία μιας τέτοιας υποδομής θα ανακινήσει το ενδιαφέρον των πολιτών για ένα νέο τρόπο ζωής περισσότερο οικολογικό και πιο ενεργό στην συμβολή επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Ως τότε βέβαια θα πρέπει να έχει εξασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης Απορριμμάτων που ως αναγκαστικοί σύνδεσμοι δήμων(προ Καλλικράτη) αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας, καθώς η καθαριότητα έχει κόστος και ο σεβασμός στο περιβάλλον δεν έχει πάντα έμπρακτους υποστηρικτές.
